Burgerlijk huwelijk

Het burgerlijk huwelijk is het huwelijk zoals dat in de burgerlijke wet is geregeld. Het is daarmee onderscheiden van het kerkelijk huwelijk. In veel landen, waaronder Nederland, is alleen het burgerlijk huwelijk rechtsgeldig, en kan een kerkelijke inzegening pas plaatsvinden na het burgerlijk huwelijk. In andere landen heeft het kerkelijk huwelijk ook civiel effect, dat wil zeggen dat een volgens de regels en gewoonten van een kerkgenootschap gesloten huwelijk ook door de burgerlijke overheid wordt erkend. Naast het burgerlijk huwelijk bestaat in veel landen een vorm van geregistreerd partnerschap, waarmee men ook een verbintenis aangaat, maar dat op bepaalde punten afwijkt van het huwelijk (in Nederland kan bijvoorbeeld een geregistreerd partnerschap eenvoudiger worden ontbonden dan een huwelijk).

Het burgerlijk huwelijk is een verbond tussen twee personen. Om dat voor de toekomst vast te leggen, maakt een ambtenaar van de burgerlijke stand een huwelijksakte op. Deze akte wordt ondertekend door de (toekomstige) echtelieden, door twee tot vier getuigen en door de trouwambtenaar. Als aandenken kan een trouwboekje worden uitgereikt.

Wanneer wordt getrouwd in gemeenschap van goederen, betekent dit dat alle goederen gezamenlijk bezit zijn van de echtelieden, ongeacht hoeveel ieder van hen oorspronkelijk heeft ingebracht. Dit geldt ook voor schulden. Bij een eventuele ontbinding van het huwelijk zullen de bezittingen en schulden dan gelijk verdeeld worden, inclusief bijvoorbeeld opgebouwde pensioenen. Daarom trouwen mensen ook wel onder een nadere specificatie van deze verdeling. In Nederland noemt men dit huwelijkse voorwaarden, waarbij men dan in een akte vastlegt hoe bezittingen, schulden en inkomsten worden verdeeld, bijvoorbeeld als een van de twee partners een eigen bedrijf heeft (om te vermijden dat een faillissement van het bedrijf ook gevolgen heeft voor het vermogen van de partner) of zich eerder in een maatschap heeft ingekocht (gemeenschap van goederen zou dan namelijk betekenen dat deze persoon zijn/haar huwelijkspartner voor diens deel zou moeten uitkopen bij een eventuele scheiding).

In Nederland is het burgerlijk huwelijk geregeld in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek.