Charles Sanders Peirce

C.S. Peirce
Persoonsgegevens
Naam	Charles Sanders Peirce
Geboren	Cambridge (Massachusetts), 10 september 1839
Overleden	Milford (Pennsylvania), 19 april 1914
Land	Verenigde Staten
Functie	filosoof, logicus, chemicus
Oriënterende gegevens
Discipline	logica, kennistheorie, metafysica, taalfilosofie, wetenschapsfilosofie
Tijdperk	hedendaagse filosofie
Stroming	pragmatisme, semiotiek
Belangrijkste ideeën	pragmatic maxim, abductie, semiotiek
Beïnvloed door	Aristoteles, Immanuel Kant
Beïnvloedde	pragmatisme, Frank Ramsey, Ernst Schröder, Karl Popper, Karl-Otto Apel, Susan Haack, Jürgen Habermas
Levensbeschouwing	theïst
Portaal    Filosofie

Charles Sanders Peirce (spreek uit: [ˈpɜrs]^[1]), vaak afgekort als C.S. Peirce (Cambridge (Massachusetts), 10 september 1839 – Milford (Pennsylvania), 19 april 1914) was een Amerikaanse wetenschapper, filosoof en semioticus. Hij leverde diverse bijdragen aan de logica, filosofie en wiskunde. Peirce wordt beschouwd als de stichter van het pragmatisme en de grondlegger van de moderne semiotiek. De filosoof Paul Weiss noemde Peirce "the most original and versatile of American philosophers and America's greatest logician".^[2] Bertrand Russell stelde: "Zonder twijfel [...] was hij een van de origineelste denkers van de late negentiende eeuw, en zeker de grootste Amerikaanse denker aller tijden."^[3] Ook Karl Popper zag hem als "een van de grootste filosofen aller tijden".^[4] Verder gold de Vlaamse professor André Vandenbunder als een kenner van het werk van Peirce.^[5]

Ondanks dat Peirce op verscheidene vlakken waaronder wiskunde, statistiek, filosofie vele bijdragen heeft geleverd, zag hij zichzelf voornamelijk en vooral als logicus. Hij heeft dan ook vele bijdragen aan de logica gedaan, hoewel wel moet opgemerkt worden dat in zijn tijd vakgebieden, die nu onder de termen epistemologie en wetenschapsfilosofie bekendstaan, nog tot de logica werden gerekend. Bekend is bijvoorbeeld zijn these van het fallibilisme. Logica was in de ogen van Peirce ook de formele versie van de semiotiek. Daarnaast ontdekte hij in 1886 dat logische operaties konden worden uitgevoerd door middel van elektrische schakelingen, hetzelfde idee dat later gebruikt werd in de productie van digitale computers.^[6] Voorts is zijn werk relevant voor vele andere disciplines, zoals de astronomie, metrologie, geodesie, wetenschapsfilosofie en wetenschapsgeschiedenis, taalkunde, wiskundige economie en psychologie.

1. ↑ "Note on the Pronunciation of 'Peirce'", Peirce Project Newsletter, v. 1, nos. 3/4, Dec. 1994, Eprint.
2. ↑ Weiss, Paul, "Peirce, Charles Sanders" in the Dictionary of American Biography, 1934. Arisbe Eprint. Gearchiveerd op 3 november 2013.
3. ↑ Russell, Bertrand, Wisdom of the West, 1959, p. 276.
4. ↑ Popper, Karl, Objective Knowledge: An Evolutionary Approach, 1972, p. 212.
5. ↑ André Vandenbunder - leven en werk, bezocht op 16-08-2012. Gearchiveerd op 12 september 2019.
6. ↑ Peirce, C. S., "Letter, Peirce to A. Marquand", 1886, W 5:541–3, Google Preview. Zie Burks, Arthur W., "Review: Charles S. Peirce, The new elements of mathematics", Bulletin of the American Mathematical Society v. 84, n. 5, 1978, p. 913–18, zie 917. PDF Eprint.