Deformatie (materiaalkunde)

Voor de natuurkundige benadering van deformatie, zie Deformatie (natuurkunde).

Deformatie en vervorming verwijzen naar de verandering in grootte of vorm van een materiaal of object in de materiaalkunde en andere takken van engineering. De bepaling van de effecten van mechanische spanning en rek op een vast materiaal of object wordt beschreven door de sterkteleer en voor een constructie door sterkteberekeningen.

Verplaatsing is de absolute verandering in positie van een punt in het materiaal of object. Doorbuiging is de relatieve verandering in externe verplaatsingen in het materiaal of object. Rek is de relatieve interne vormverandering in een materiaal en kan worden uitgedrukt als een non-dimensionale verandering in lengte of vervormingshoek. Deze rek is gerelateerd aan de krachten die op het materiaal of object werken en bekend staan als spanning, door een spanning-rekdiagram.

De relatie tussen spanning en rek is over het algemeen lineair en omkeerbaar tot de vloeigrens wordt bereikt. De vervorming heet dan elastisch en de materiaaleigenschap, die bij de weerstand tot deze vervorming hoort wordt elasticiteit genoemd. De lineaire relatie staat bekend als de elasticiteitsmodulus en wordt beschreven in de wet van Hooke.

Boven de vloeigrens blijft na het wegnemen van de spanning een zekere mate van permanente vervorming achter, dit wordt plastische vervorming genoemd. Een vervorming kan dus elastisch en plastisch tegelijk zijn, maar na het wegnemen zal alleen de plastische vervorming aanhouden.