Eerste Kamerverkiezingen

Nederlandse politiek
Statuut Grondwet Monarchie (lijst) Willem-Alexander • Minister-president (lijst) Mark Rutte Regering Ministerraad (lijst) Kabinet-Rutte IV Hoge Colleges van Staat Eerste Kamer Historische zetelverdeling • Verkiezingen 2023 − 2027 • Tweede Kamer Historische zetelverdeling • Verkiezingen 2023 − 2028 • Raad van State Algemene Rekenkamer Nationale ombudsman Hoge Raad der Nederlanden Decentrale overheden Provincies Provinciale Staten • Verkiezingen 2023 − 2027 • Gedeputeerde Staten Commissaris van de Koning Kiescolleges • Verkiezingen 2023 − 2027 Gemeenten Gemeenteraad • Verkiezingen 2022 − 2026 • Wethouder Burgemeester Caribisch Nederland Eilandsraad • Verkiezingen 2023 − 2027 • Bestuurscollege Gezaghebber Eilandgedeputeerde Overig Europees Parlement • Verkiezingen 2019 − 2024 Waterschappen • Verkiezingen 2023 − 2027 • Dijkgraaf
Portaal
	Politiek & Nederland

De Eerste Kamerverkiezingen is het democratische proces waarbij de leden van de Nederlandse Eerste Kamer worden gekozen, het hoogste staatsrechtelijk orgaan van volksvertegenwoordiging in Nederland. De leden worden niet rechtstreeks door de bevolking gekozen, maar via zogenaamde getrapte verkiezingen. Deze lopen verschillend, afhankelijk van de woonplaats van de kiesgerechtigde Nederlanders. De kiesgerechtigde ingezetenen van het Europese deel van Nederland, kiezen de leden van de Provinciale Staten in de provincie waar zij wonen en de Staten kiezen vervolgens de leden van de Eerste Kamer. Kiesgerechtigde ingezetenen van Caribisch Nederland, en Nederlanders die in het buitenland wonen, kiezen een Kiescollege, dat vervolgens de leden van de Eerste Kamer kiest. De tweede rondes worden Eerste Kamerverkiezingen genoemd.

Sinds de grondwetsherziening van 1983 wordt de Eerste Kamer in principe eens in de vier jaar gekozen. De verkiezingen worden - behalve in geval van tussentijdse ontbinding der Kamer - gehouden binnen drie maanden na de verkiezing van de leden van Provinciale Staten.^[1] De vereisten om gekozen te kunnen worden in de Eerste Kamer zijn dezelfde als die voor de Tweede Kamer.

De Eerste Kamer heeft het laatste woord over voorstellen van wetgeving die van de regering en Tweede Kamer komen, daaronder de hoofdstukken van de overheidsbegroting. Het wordt wel de kamer van reflectie genoemd. Rol van haar leden is de wetsvoorstellen die door de Tweede Kamer zijn aangenomen, op hun merites te beoordelen en te toetsen op effectiviteit en doelmatigheid. Daarbij staat de dagelijkse politiek wat meer op afstand en gaat het vooral om de werking op lange termijn. De kandidaten zijn daarom veelal van wat oudere leeftijd en nemen veel bestuurlijke en maatschappelijke ervaring mee. Omdat er gewoonlijk maar een keer per week wordt vergaderd en er minder overleg, debat en voorbereiding nodig is dan in de Tweede Kamer, kan de functie in deeltijd worden vervuld.^[2] Omdat er geen rechtstreekse verkiezingen zijn, voeren kandidaten en partijen geen verkiezingscampagne. Er vinden wel andere manieren van communicatie en beïnvloeding plaats om gekozen te worden; binnen de eigen partij, om zo hoog mogelijk op de kandidatenlijst te komen en bij leden van de Provinciale Staten, om hun (voorkeurs)stem.

1. ↑ Deze regel is effectief vanaf de verkiezingen in 1983. Sinds 1987 heeft er geen vroegtijdige ontbinding meer plaatsgevonden. De bepaling om de Eerste Kamer te ontbinden na goedkeuring van een voorstel tot grondwetswijziging in eerste termijn werd in 1995 uit de Grondwet verwijderd.
2. ↑ Gewoonlijk vergadert de Eerste Kamer alleen op dinsdag.