Elizabeth I van Engeland

Elizabeth I
1533-1603
1e opvolger voor de Engelse troon
Periode	1534-1536
Voorganger	Maria
Opvolger	Eduard, prins van Wales
1e opvolger voor de Engelse troon
Periode	1553-1558
Voorganger	Catherine Grey
Opvolger	Maria I van Schotland
Koningin van Engeland Koningin van Ierland
Periode	1558-1603
Voorganger	Maria I (Tudor)
Opvolger	Jacobus I
Vader	Hendrik VIII
Moeder	Anna Boleyn
Dynastie	Huis Tudor
Handtekening
Wapen van Elizabeth als koningin van Engeland

Elizabeth I (Greenwich, 7 september 1533 – Richmond upon Thames, 24 maart 1603) was koningin van Engeland en van Ierland vanaf 17 november 1558 tot haar dood. Elizabeths bijnaam was de maagdelijke koningin (Maiden Queen of Virgin Queen).

Zij regeerde in een tijd dat Engeland verdeeld was tussen katholieken en het opkomende protestantisme. Elizabeth droeg aanzienlijk bij aan de zaak van het protestantisme. Katholieken bestreed zij echter meer om redenen van staatsveiligheid dan uit religieuze overwegingen. Anders dan continentaal Europa bleef Engeland oorlogsgeweld op eigen grondgebied bespaard, maar het was vanaf 1585, mede om religieuze redenen, ter zee en in Europa wel in conflict met het machtige Spanje, waarbij de dodelijke dreiging van de Armada en het weerstaan ervan een hoogtepunt vormden. Elizabeth had ook veel te stellen met het Koninkrijk Ierland, dat toen in een personele unie met Engeland verbonden was. Haar vader Hendrik VIII had daar al weinig succes gehad met het opleggen van het anglicanisme en Ierse opstanden werden door Spanje gesteund. Engeland verscheen tijdens haar bewind op het wereldtoneel als zeevarende en koloniale mogendheid, waarbij Francis Drake en John Hawkins zich ontwikkelden tot de eerste nationale zeehelden.

Tijdens Elizabeths bewind werd het Engelse nationale bewustzijn versterkt dankzij de externe dreiging van de paus en van koning Filips II van Spanje, waarbij de Engelse katholieken in een tweederangspositie werden gedrongen als potentiële landverraders. Tot de dag van vandaag werkt dit door in de eis dat het Engelse staatshoofd niet katholiek mag zijn en niet mag trouwen met een katholiek.

Elizabeths troon werd betwist door Schotland, met steun van zowel de paus, die haar excommuniceerde, als Spanje en Frankrijk, vanwege haar begunstiging van het protestantisme en de schade die haar aanspraak op de troon had opgelopen door de machinaties van haar vader om een mannelijke erfgenaam te verwekken. Een vrouw op de troon had in haar tijd dan ook niet de voorkeur. Haar regeringsperiode was ondanks dit alles bijzonder lang. Voor regerende vorsten was het verwekken van een troonopvolger gewoonlijk een dure plicht; Elizabeth versterkte echter haar positie door juist niet te trouwen en een maagdelijkheidscultus rond haar persoon op te bouwen. Elizabeth beschikte over intellectuele kwaliteiten, politiek vernuft en gevoel voor publiciteit. Zij lijkt een visie op het nationale belang te hebben gehad, die niet is af te doen als vermomde persoonlijke belangenbehartiging. Zij wordt beschouwd als een van de grootste staatshoofden aller tijden; ze werd tijdens haar leven ook wel "Good Queen Bess" genoemd. Ze stond bekend als ijdel - al in 1563 trachtte zij bij koninklijke proclamatie te bepalen welke portretten van haar verspreid mochten worden.^[1]

1. ↑ Daily Telegraph, Feb 11, 2013. Gearchiveerd op 21 april 2023.