Filips II van Spanje

Filips II
1527 - 1598
Portret van Filips II van Spanje door Sofonisba Anguissola, 1573
Koning van Spanje Koning van Sicilië Koning van Napels Koning van Sardinië
Periode	1556 - 1598
Voorganger	Karel V
Opvolger	Filips III / II
Koning van Portugal
Periode	1580 - 1598
Voorganger	Hendrik
Opvolger	Filips III
Hertog van Luxemburg
Periode	1556 - 1598
Voorganger	Karel II
Opvolger	Isabella
Prins van Asturië
Periode	1527 - 1556
Voorganger	Karel I
Opvolger	Carlos van Spanje
Heer der Nederlanden
Periode	1555 - 1581
Voorganger	Karel V
Opvolger	Geen; de Zuidelijke Nederlanden worden bestuurd door Isabella van Spanje
Koning van Engeland samen met Maria I
Periode	1554-1558
Voorganger	Maria I
Opvolger	Elizabeth I
Vader	Karel V
Moeder	Isabella van Portugal
Handtekening
Wapen als koning van Spanje en de Nederlanden

Filips II (Valladolid, 21 mei 1527 – San Lorenzo de El Escorial, 13 september 1598) was heerser over Castilië en Aragón (deze grondgebieden lagen op het Iberisch schiereiland en werden samen Spanje genoemd), Napels, Sicilië, de Spaanse Nederlanden en Portugal.^[1] De grondgebieden waren in één hand gekomen door verschillende personele unies, daarom had Filips als heerser over de verschillende grondgebieden, dynastiek verschillende volgnummers. In de Nederlanden is hij het bekendst onder de naam Filips II, die verwijst naar zijn koningschap over Castilië. Ook is een gebruikelijke benaming koning van Spanje, die slechts een klein deel van de grondgebieden beschrijft waarover hij het gezag had.

Filips was ook heerser van het grootste koloniale rijk in de 16e eeuw, het Spaanse Rijk, dat in 1580 bovendien Portugal annexeerde, destijds de enige andere koloniale mogendheid. Door uitbuiting van de lokale bevolking en de plaatselijk hulpbronnen, kwam extreem veel geld beschikbaar dat vooral werd gebruikt voor oorlogsvoering. De legers van Filips trokken ten strijde tegen de islamitische Ottomanen en hij ging zich mengen in de Europese godsdiensttwisten; waartoe ook de Nederlandse Opstand gerekend wordt, hoewel daarin ook andere motieven een rol speelden.

Samen met zijn tweede echtgenote, Maria I van Engeland, was hij tot haar dood, gedurende vier jaar, ook koning van Engeland, in de hoop een katholiek troonopvolger te kunnen verwekken die zou heersen over Engeland en over de Nederlanden. Pas met zijn vierde en laatste vrouw kreeg hij de gewenste mannelijke troonopvolger.

Onder zijn bewind bereikte 'Spanje' het hoogtepunt van zijn macht, maar Filips zette zijn rijk op een spoor van economische uitputting en cultureel verval, hetgeen na zijn dood gevolgen zou hebben voor Spanjes status als grote mogendheid.

1. ↑ De benaming 'Spaanse Nederlanden' is wat verwarrend omdat deze naam de heerser natrekt. Dus zolang de heersers uit de 'Spaanse' familietak kwamen, was sprake van Spaanse Nederlanden.