Geschiedenis van Nigeria

De geschiedenis van Nigeria omvat de ontwikkelingen op het grondgebied van de Federale Republiek Nigeria van de prehistorie tot vandaag.

In de prekoloniale tijd was het huidige Nigeria de thuisbasis van een groot aantal kleine gemeenschappen, variërend van koninkrijken en patricische republieken tot samenlevingen zonder staatshiërarchie. Door het contact met de Europeanen ontstonden er na 1480 vroege havensteden langs de kust, zoals Calabar, Badagry en Bonny, die onder andere zaken deden in de trans-Atlantische slavenhandel. Conflicten in het achterland, zoals de burgeroorlog in het koninkrijk Oyo, zorgden ervoor dat er voortdurend nieuwe slaven werden "geleverd".

Na 1804 verenigde Usman dan Fodio een immens gebied in zijn jihad tegen de superieure maar ruziënde huisstaten van het noorden, dat door zijn opvolgers werd gestabiliseerd als het Kalifaat van Sokoto.

In zijn oorspronkelijke streven om de slavenhandel in West-Afrika te stoppen, breidde het Verenigd Koninkrijk zijn invloedssfeer na 1851 geleidelijk uit, te beginnen bij het piepkleine eiland Lagos (3 km²) en de havenstad Calabar. De Britten volgden expansieve handelsmaatschappijen zoals de Royal Niger Company en missionarissen zoals Mary Slessor, die het achterland binnendrongen, predikten en missiescholen stichtten, maar ook optraden tegen lokale gebruiken zoals het religieus geïnspireerde doden van tweelingen of bedienden van overleden dorpsoudsten en tegen het Godsoordeel als middel om de wettelijke waarheid vast te stellen. Op de Congoconferentie van Berlijn in 1885 bakenden de Europese mogendheden hun belangen in Afrika af zonder rekening te houden met etnische of taalkundige grenzen en zonder de betrokkenen inspraak te geven. Daarna drongen de Britten steeds verder door in de Niger-regio, waarover ze in Berlijn hadden onderhandeld, en versloegen ze uiteindelijk het Kalifaat van Sokoto. Vanaf 1903 controleerde Groot-Brittannië bijna het hele huidige grondgebied van Nigeria, dat in 1914 onder één bestuur werd verenigd (in 1919 werd een grensstrook van de voormalige Duitse kolonie Kameroen aan het grondgebied van Nigeria toegevoegd).

Onder het Britse koloniale bestuur hielden inkoopkartels (van bedrijven als Unilever, Nestlé, Mars, Cadbury en Hershey's) de prijzen van cacao, palmolie en pinda's kunstmatig laag, wat schadelijk was voor de Nigeriaanse landbouw, maar er werden ook havens en een uitgebreid spoorwegnet aangelegd. Er werden ook kranten, politieke partijen, vakbonden en instellingen voor hoger onderwijs opgericht - nogal tegen de zin van de koloniale overheersers. In de Oost-Afrikaanse campagne van 1941 behaalden Nigeriaanse regimenten het eerste grote succes tegen de Asmogendheden met de snelste militaire opmars in de geschiedenis tot die tijd. In 1956 werden er olievelden ontdekt in Nigeria. Sindsdien hebben vandalisme, oliediefstal en illegale, onprofessionele raffinage door lokale bewoners ervoor gezorgd dat de Nigerdelta vervuild is geraakt met ruwe en zware olie, vooral rond pipelines en niet meer gebruikte proefboorplaatsen.^[1][2][3]

Nigeria werd onafhankelijk in 1960. Van 1967 tot 1970 woedde de "Biafraoorlog" in het zuidoosten - een van de ergste humanitaire rampen van de moderne tijd. Na drie decennia van steeds restrictievere militaire dictaturen werd Nigeria in 1999 een democratische federale republiek naar Amerikaans model. De vierjaarlijkse verkiezingen worden bekritiseerd als "intransparant". Toch vonden er in 2007, 2010, 2015 en 2023 vreedzame machtswisselingen plaats in de presidentiële villa bij de Aso Rock, waardoor Nigeria ondanks zijn tekortkomingen een van de weinige stabiele democratieën in de regio is. De Boko Haram-opstand van 2014, die veel aandacht kreeg in het Westen, viel uiteen door onderlinge strijd en de eensgezinde aanpak van Nigeria en zijn buurlanden. De verspreiding van de ebola-epidemie in hetzelfde jaar naar de sloppenwijken van Lagos werd voorkomen door professioneel crisismanagement.^[4] De afgelopen jaren zagen de opkomst van de Nigeriaanse muziek- en filmindustrie en een hausse in softwareprogrammering met vijf van de zeven Afrikaanse tech "unicorns".^[5] Met grote nieuwe raffinaderijen probeert het land sinds januari 2024 om in de toekomst zijn eigen binnenlandse ruwe olie op een professionele manier te produceren (d.w.z. zonder zware olie als afvalproduct).^[6][7] Na het uiteenvallen van Boko Haram is het conflict tussen islamitische Fulani-herders en boeren van verschillende etniciteiten en religies, zoals de christelijke Tiv en de islamitische Hausa, het ernstigste conflict in het land met 325 dodelijke slachtoffers in 2023.

1. ↑ (en) "Nigeria's illegal oil refineries: Dirty, dangerous, lucrative", 26 april 2022. Geraadpleegd op 17 februari 2024.
2. ↑ (en) "The business of illegal refiners in the Niger Delta", Le Monde.fr, 27 mei 2022. Geraadpleegd op 17 februari 2024.
3. ↑ Owolabi, Tife, Nigeria goes after illegal oil refineries to curb pollution. Reuters (8 februari 2022). Geraadpleegd op 17 februari 2024.
4. ↑ (en) The woman who helped to stop an Ebola epidemic in Nigeria. CEPI. Geraadpleegd op 17 februari 2024.
5. ↑ (en) Nigeria, Guardian, Nigeria produces five of seven unicorns in Africa. The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (26 januari 2022). Geraadpleegd op 17 februari 2024.
6. ↑ (en) Nwanma, Vincent, Africa’s Largest Oil Refinery Goes Live. Global Finance Magazine (1 februari 2024). Geraadpleegd op 17 februari 2024.
7. ↑ We’re Still Test-running Port Harcourt Refinery, Products Not Coming From There Yet, Says Nigerian Government | Sahara Reporters. saharareporters.com. Geraadpleegd op 17 februari 2024.