Handcijfer

In de cryptografie zijn handcijfers, ook pen-en-papiercodes genoemd, vormen van encryptie om met behulp van een geheime sleutel een tekst met de hand in een onleesbare code om te zetten. De tekst kan alleen snel door de persoon worden ontsleuteld die dezelfde methode gebruikt en in het bezit is van dezelfde geheime sleutel. Er zijn verscheidene technieken ontwikkeld, waarvan enkele zeer betrouwbaar bleken. De sleutel bestaat in het algemeen uit een sleutelwoord.

Hoewel de ontwikkeling van cryptografische machines en computers veel van het handwerk overbodig maakte, bleef er altijd een rol weggelegd voor de handcijfers. Veldcijfers, zo noemen militairen de handcijfers, zoals de dubbele transpositie werden nog zeer veel tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt. Het grote voordeel van veldcijfers is de eenvoudige toepassing zonder speciale toestellen. Daarom blijven deze veldcijfers tot op vandaag nog steeds een interessant alternatief om een boodschap op eenvoudige wijze toch veilig over te brengen. In dit artikel worden de bekendste klassieke handcijfers beschreven.