Hermes (mythologie)

Hermes
Ἑρμῆς, Hermeias, Ἑρμείας
Hermes
Oorsprong	Griekse mythologie
Cultuscentrum	Olympus
Associatie	God van de handel, de reizigers, de wegen en de dieven / boodschapper van de goden
Romeinse god	Mercurius
Literaire bronnen	Ilias, Odyssee, Prometheus geboeid
Verwantschap
Ouders	Zeus en Maia
Partner	Merope, Aphrodite, Dryope, Peitho
Nakomelingen	Euander, Pan, Hermaphroditus, Abderos, Autolycus, Eudoros, Angelia, Myrtilus
Hoofd van Hermes, 5e eeuw v.Chr.. Collectie: Agora Museum, Athene
Portaal    Religie

Hermes (Oudgrieks: Ἑρμῆς, ook Hermeias Ἑρμείας, Dorisch: Ἑρμᾶς) is een figuur uit de Griekse mythologie. Hij is een zoon van de oppergod Zeus en de bergnimf Maia en is met name bekend als god van de handel, de reizigers, de wegen en de dieven. Hij is ook de boodschapper van de goden.

Oorspronkelijk was hij een fallische godheid en, afkomstig uit het herdersland Arcadië, was Hermes ook de nomios, de weidegod, die herders en kudden beschermde. Later zijn er echter nog veel meer kwaliteiten en eigenschappen aan Hermes toegedicht. Zo nam hij de taak als boodschapper der goden van Iris over, wat hem ook tot Hermes Psychopompos maakte: de zielenbegeleider die zielen naar de onderwereld bracht.

Door zijn constante reizen werd hij patroon van reizigers, door zijn atletische en jonge uiterlijk werd hij patroon van atleten en sport en door zijn jeugdige escapades (zie: Mythen rond Hermes) werd hij patroon van de dieven. Doordat hij met behulp van zijn gevleugelde attributen constant door de lucht zweefde werd Hermes god van het verkeer en de handel en ook zijn welbespraaktheid leverde Hermes verering op: hij werd de god van de welsprekendheid. Hermes werd tot slot ook beschouwd als god van de slaap en de dromen: door aanraking met zijn caduceus kon hij mensen doen inslapen en wakker laten worden.

Hermes was echter niet alleen een zeer atletische godheid: lateren zagen in hem zelfs de uitvinder van het schrift, de wiskunde en de astronomie. En ook allerlei andere nuttige en aangename zaken werden aan Hermes toegeschreven, zoals de lier, fluit en maten en gewichten. Ook was hij patroon van de schilders.

Vaak wordt Mercurius in de Romeinse mythologie als equivalent van Hermes aangewezen. Dit is echter niet helemaal correct. Het klopt dat Mercurius op Hermes geïnspireerd is; hij is immers god van de Handel en ook draagt hij de attributen van Hermes. Maar de Grieken vereerden Hermes amper als god van de handel; hij was bij hen vooral de god van de reizigers en boodschapper van de goden. Hermes en Mercurius aan elkaar gelijkstellen is dus niet correct: de nadruk ligt bij de twee goden heel anders.