IJsland

Ísland
(Details) (Details)
Basisgegevens
Officiële landstaal	IJslands
Hoofdstad	Reykjavik
Regeringsvorm	Parlementaire republiek
Staatsvorm	Gedecentraliseerde eenheidsstaat
Staatshoofd	President Guðni Thorlacius Jóhannesson
Regeringsleider	Premier Bjarni Benediktsson
Religie	Luthers (85%)
Oppervlakte	103.000 km²[1] (2,7% water)
Inwoners	368.792 (3,6/km²)
Bijv. naamwoord	IJslands
Inwoneraanduiding	IJslander (m./v.) IJslandse (v.)
Overige
Volkslied	Lofsöngur
Munteenheid	IJslandse kroon (ISK)
UTC	+0
Nationale feestdag	17 juni
Web | Code | Tel.	.is | ISL | 354
Voorgaande staten
Koninkrijk IJsland 1944
Detailkaart
Portaal    Landen & Volken

IJsland (IJslands: Ísland) is een eilandstaat ten noordwesten van het Europese vasteland. IJsland wordt omringd door de Atlantische Oceaan in het zuiden, de Straat van Denemarken (tussen IJsland en Groenland) in het westen en de Groenlandzee, een deel van de Noordelijke IJszee, in het noorden. Het noordoosten van het land ligt net binnen de poolcirkel. IJsland had een bevolkingsaantal van 368.792 per 1 januari 2021,^[2] en meet een oppervlakte van 103.000 km². Daarmee is IJsland het dunstbevolkte land van Europa.

De hoofdstad Reykjavík ligt aan de zuidwestkust en is de noordelijkst gelegen hoofdstad op aarde. De stad Reykjavik heeft ongeveer 140.000 inwoners (in 2023), met de omliggende gemeenten heeft de hoofdstadregio ongeveer 250.000 inwoners. Ongeveer twee derde van alle IJslanders woont dus hier. IJsland zelf is het meest westelijk gelegen land van Europa. Doordat de continentale breuklijn over het eiland loopt, ligt het westen van IJsland op de Noord-Amerikaanse Plaat.

Anders dan vele andere landen, die de staatsvorm in hun officiële landsnaam hebben opgenomen, stelde de regering in 2004 bij monde van de minister-president,^[3] dat de term "republiek" (lýðveldi) vóór de naam IJsland (Ísland) beschouwd moet worden als een beschrijving van de regeringsvorm van het land en niet als een deel van de naam van het land.

Het eiland is geologisch zo'n 20 miljoen jaar geleden ontstaan door vulkanische activiteit in de Atlantische Oceaan; het bleef echter lange tijd onbewoond. Volgens de overlevering was de Noor Ingólfur Arnarson, die in 874 arriveerde, de eerste permanente bewoner van IJsland. Nadat het eiland sinds 930 als het IJslands Gemenebest enkele eeuwen onafhankelijk was geweest, viel het in de eeuwen daarna onder bestuur van achtereenvolgens het Koninkrijk Noorwegen, de Unie van Kalmar, Denemarken-Noorwegen en Denemarken. In de 19e eeuw groeide het nationaal bewustzijn, maar pas sinds 17 juni 1944 is IJsland geheel onafhankelijk. Het huidige IJsland is een parlementaire republiek naar Scandinavisch model; in 2007 en 2008 leidde het land de index van de menselijke ontwikkeling.

Het merendeel van de IJslanders stamt af van Noorse en Ierse kolonisten en de cultuur van IJsland is sterk beïnvloed door de Noorse cultuur. Het IJslands behoort tot de Scandinavische talen.

1. ↑ (en) Verenigde Naties 2013
2. ↑ Statistics Iceland. Gearchiveerd op 6 juni 2023.
3. ↑ In tegenstelling tot wat de Taalunie vermeldt bij IJsland is het woord republiek niet officieel onderdeel van de eigennaam van IJsland, maar wordt alleen met kleine letter gebruikt ter aanduiding van de staatsvorm. Zie (is) Vraag en antwoord hierover op de website van de Universiteit van IJsland.