Middelen en Maatregelen

Middelen en Maatregelen (M&M) is het in Nederlandse wet- en regelgeving gebruikte begrip voor toepassing van dwangbehandeling en dwangmaatregelen ter overbrugging van tijdelijke noodsituaties in instellingen voor psychiatrische zorg, voor verstandelijk beperkten zorg en zorg voor mensen met dementie.

Het kunnen handelingen of interventies zijn, maar ook regels die door zorgverleners aan een cliënt onder dwang worden opgelegd. Onder dwang wordt elk handelen begrepen waarvoor geen toestemming is gegeven door een verzorgde of, bij wilsonbekwaamheid, diens wettelijke vertegenwoordiger. Middelen en maatregelen onder dwang mogen buiten de genoemde instellingen en buiten de genoemde situatie, niet worden toegepast, dus ook niet in de zorg bij cliënten thuis. Dergelijke werkwijzen zijn in strijd zijn met de persoonlijke vrijheid en ontplooiing van een individu, grondrechten, en zijn daarom verboden in Nederland en in alle andere landen van de Europese Unie.

De middelen en maatregelen die onder zeer restrictieve voorwaarden met dwang in de zorg kunnen worden toegepast zijn uitsluitend bepaald in de Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) het Besluit Middelen en Maatregelen Bopz en het Wetboek van Strafrecht, artikel 37a, Terbeschikkingstelling (TBS). Dit artikel handelt over dwangmaatregelen op grond van de Wet Bopz.