Nieuwe Zijderoute

Zie voor de historische handelsroute het artikel Zijderoute.

De term Nieuwe Zijderoute verwijst naar een ontwikkelingsstrategie van de Chinese overheid, gericht op verbinding en samenwerking tussen landen in Afrika-Eurazië.^[1] De formele Engelse benaming van het initiatief was aanvankelijk One Belt, One Road (soms afgekort als “OBOR”, vereenvoudigd Chinees: 一带一路; traditioneel Chinees: 一帶一路; pinyin: Yīdài yīlù; Nederlands: Eén Gordel, Eén Weg), maar medio 2016 werd dit gewijzigd naar Belt and Road Initiative (Gordel- en Weginitiatief). Met deze naamswijziging werd benadrukt dat het initiatief zich niet beperkt tot een enkele transportroute maar een complex plan in verschillende landen.^[2] De naam van de Nieuwe Zijderoute is afgeleid van de historische Zijderoute; een netwerk van karavaanroutes dat vanaf de oudheid tot in de late middeleeuwen in gebruik was. Deze route was op zijn hoogtijd een van de belangrijkste handelsroutes wereldwijd en heeft enorme politieke, economische en culturele invloed gehad.

De Nieuwe Zijderoute bestaat enerzijds uit een netwerk voor wegvervoer en spoorvervoer, en anderzijds uit de zogenoemde Maritieme Zijderoute voor scheepvaart. De route beperkt zich niet alleen tot de ontwikkeling van verkeersinfrastructuur, maar ook grootschalige ontwikkeling van elektriciteitscentrales.

Deze ontwikkeling sluit aan op China's strategie om zijn positie als hegemonie te versterken, een handelsnetwerk te scheppen waarbij het de centrale positie inneemt en is een uitoefening van de soft power van het land.^[3] Zo poogt China het Belt and Road Initiative via multilaterale, economische en culturele diplomatie te verwezenlijken. China tracht daarbij met zachte leningen en zogenoemde win-wincoöperatie de samenwerking met handelspartners te intensiveren tot meer dan alleen een economisch partnerschap. China hoopt bijvoorbeeld met het initiatief een culturele uitwisseling tussen de participerende landen te bereiken. De realisatie van de Nieuwe Zijderoute leidt dan ook mogelijk tot geopolitieke verschuivingen, waardoor China hiermee zijn invloedssfeer uitbreidt.

De Nieuwe Zijderoute werd in september en oktober 2013 bekendgemaakt door president Xi Jinping. De Maritieme Zijderoute werd een maand later bekendgemaakt bij een staatsbezoek van Xi Jinping aan Indonesië.^[4] In 2017 volgde de uiting van interesse in een potentiële nieuwe handelsroute die China met Europa verbindt via de Noordelijke IJszee.^[4] Volgens verscheidene schattingen is de Nieuwe Zijderoute een van de grootste infrastructurele projecten in de geschiedenis. Er zijn 68 landen betrokken bij het project, die in 2017 samen ongeveer 65% van de wereldbevolking en 40% van het mondiale bruto binnenlands product omvatten.

1. ↑ Zhexin, Zhen (2018). “The Belt and Road Initiative: China’s New Geopolitical Strategy?”. China Quarterly of International Startegic Studies. 04 (03): 327. doi: 10.1142/S2377740018500240
2. ↑ The path ahead for China’s Belt and Road Initiative
3. ↑ Dunford, Michael; Liu, Weidong (2019). “Chinese perspectives on the Belt and Road Initiative”. Cambridge journal of Regions, Economy and Society. 12(01): 145. doi: 10.1093/cjres/rsy032
4. ↑ ^{a b} Dunford, Michael; Liu, Weidong (2019). “Chinese perspectives on the Belt and Road Initiative”. Cambridge journal of Regions, Economy and Society. 12(01): 147. doi: 10.1093/cjres/rsy032