Nulsomspel

Een nulsomspel (Engels: zero-sum game), is een situatie waarbij een voordeel voor de ene partij noodzakelijk moet leiden tot een even groot nadeel voor een of meer andere partijen.^[1] Dit principe is gebaseerd op de uit de wiskunde en economie stammende speltheorie, die over het nemen van beslissingen rond winst en verlies gaat. De opbrengst (uitkomst) van het "spel" heeft een constante waarde; de som van winst en verlies is nul. Als een speler wint, moeten de andere spelers evenveel verliezen: er is maar één buit te verdelen.

In de economie worden bepaalde financiële producten als een nulsomspel beschouwd,^[2] terwijl investeringen op de langere termijn (zoals aandelen) niet als zero-sum beschouwd worden, omdat er welvaart gecreëerd wordt is de som groter dan nul. Bovendien worden de transactiekosten buiten beschouwing gelaten.^[2]

In de politiek en bij onderhandelingen is er sprake van een 'zero-sum game' wanneer de partijen lijnrecht tegenover elkaar staan en de winnende partij de inzet wint ten koste van de verliezende partij. De eerste krijgt zijn zin en de verliezer haalt bakzeil. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de benoeming van een president of de verkoop van een kernreactor: deze fenomenen blijken in de praktijk ondeelbaar te zijn.

Als strategie staat het nulsomspel tegenover een win-winsituatie, waarbij alle partijen winnen.

1. ↑ (en) Definition of ZERO-SUM. www.merriam-webster.com. Geraadpleegd op 12 januari 2023.
2. ↑ ^{a b} Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam dd