Pangermanisme

Pangermanisme (van Grieks pan = 'geheel, alle' en Latijn Germanus = 'Germaans' of 'Duits') is een Duits-nationalistische stroming ontstaan in de negentiende eeuw, volgens welke alle etnisch-Germaanse volken of alle Duitstaligen verenigd moesten worden in één staat. Sommige aanhangers gingen niet zo ver, maar steunden wel de kerngedachte dat alle Duitstaligen, onafhankelijk van in welke staat ze leefden, één volk vormden. Deze versie van het pangermanisme was op Duitsland georiënteerd en was populair in landen en gebieden waar men Duits sprak.

Er was echter ook een versie die geloofde dat alle Germaanse talen (dus inclusief het Nederlands) zo sterk verwant waren, dat ze eigenlijk samen één taal vormden en één volk. Deze versie was niet alleen populair in Duitsland maar ook in andere Germaanstalige gebieden, zoals Nederland en Vlaanderen. De drang tot het verenigen van het 'Germaanse volk' werd geprikkeld doordat men zich wilde afzetten tegen het 'Romaanse volk' (alle Romaanstaligen) en het "Slavische volk" ofwel alle Slavischtaligen.