Raja-yoga

Raja-yoga is een van de hoofdtakken van de yoga en is gebaseerd op de Yogasoetra's van Patanjali, de auteur en/of samensteller van deze tekst. Patanjali zou, bij benadering, hebben geleefd rond de 2e eeuw voor Christus. Als systeem zijn de Yogasoetra's weer gebaseerd op de Samkhya-filosofie, een dualistisch stelsel waarvan de grondlegger de Indiase filosoof Kapila is geweest. Een soetra, letterlijk 'draad', is een aforisme, een korte, puntige zin, vers of formule, maar kan ook een verzameling van soetra's aanduiden, zoals in het mahayana boeddhisme in het geval van de Lankavatara Soetra.

In de term raja-yoga staat raja voor 'koninklijk' en yoga voor 'vereniging' of 'eenwording'. Wie deze vorm van yoga beoefent, bewandelt dus de 'koninklijke weg'.

In soetra I,2 wordt de definitie van raja-yoga gegeven die de grondslag vormt voor alle vormen van yoga:

योगश्चित्तवृत्तिनिरोधः (yogash-chitta-vritti-nirodhah): Yoga is het beheersen van de geest, zodat deze geen enkele vorm aanneemt.

Het doel van raja-yoga is om door een volledige beheersing van de geest tot eenwording oftewel yoga te komen en daarmee tot bevrijding (kaivalya of moksha).