Rechtsgeleerdheid

Rechtsgeleerdheid of rechtswetenschap is de wetenschap van het recht. Waar het woord "wetenschap" op de rechtsgeleerdheid wordt toegepast kan daarmee zowel bedoeld worden wetenschap die gebaseerd is op waarneming of proefondervindelijk onderzoek, als geleerdheid, die werkt met interpretatie en belezenheid. Rechtsgeleerdheid is meer de tweede vorm van wetenschap. Zij bestaat in belezenheid in de juridische literatuur en vaardigheid om het daarin gevondene toe te passen op de feiten. De Romeinen, die een zeer belangrijk aandeel hebben gehad in de ontwikkeling van het rechtsgeleerde denken, spraken bij voorkeur van een "ars", hetgeen men in dit geval het beste kan vertalen als "ambacht" of "kunde".

Over de vraag in hoeverre het recht als zodanig "wetenschappelijk" beoefend kan worden bestaat verschil van mening; daarbij speelt onder meer mee dat in het recht de praktijk (advocatuur en rechtspraak) nauw verweven is met de wetenschap, dat de rechtswetenschap inherent normatief is (het is/ought-probleem) en dat het moeilijk is om in het onderzoek object en subject van elkaar te scheiden.^[1][2]

In Nederland en Vlaanderen kan men rechtsgeleerdheid studeren aan de meeste universiteiten. De universitaire studie rechtsgeleerdheid wordt in de volksmond veelal rechten genoemd. Deze meervoudsvorm stamt uit het universitair onderwijs in de middeleeuwen toen men aan de juridische faculteiten kon kiezen tussen civiel recht en canoniek recht. Men kon dan ook de graad van doctor in de beide rechten, doctor utriusque iuris, behalen.

Iemand die het doctoraaldiploma (Nederland) of licentiaatsdiploma (Vlaanderen) rechten behaald heeft, mag zichzelf Master of Laws (LL.M.) noemen. Daarnaast mag de klassieke titel meester in de rechten (mr.) gebruikt worden, doch alleen bij een voorgeschreven vakkenpakken, anders wordt de titel doctorandus (drs.) verkregen. Iemand die niet de masteropleiding heeft afgerond, maar wel het bachelor-deel, mag zichzelf Bachelor of Laws (LL.B.) noemen. Deze graad is enigszins vergelijkbaar met het vroegere "kandidaats-examen".

1. ↑ Stolker, Carel (2003). 'Ja, geléérd zijn jullie wel!' Over de status van de rechtswetenschap. Nederlands Juristenblad 78 (15): 766-778.
2. ↑ (en) Stolker, Carel (2014). Rethinking the Law School: Education, Research, Outreach, and Governance. Cambridge University Press, Cambridge, p. 205-211. ISBN 9781107073890.