Scheepsramp

Een scheepsramp is een groot ongeluk, waarbij ten minste één schip betrokken is. In de periode 1989-2007 gingen jaarlijks gemiddeld 209 schepen groter dan 100 gt verloren waarbij elk jaar gemiddeld 644 mensen om het leven kwamen.^[1]

Volgens de Raad voor de Scheepvaart is een scheepsramp:

"Een voorval, overkomen aan een schip, ten gevolge waarvan schade van betekenis aan dat schip of zaken aan boord daarvan, of letsel aan een of meer van de opvarenden, of schade aan een ander schip of de zaken aan boord daarvan, dan wel letsel aan een of meer van de opvarenden daarvan is veroorzaakt."

Bovenstaande definitie houdt in dat bij een ongeluk aan boord van een schip waarbij slechts een persoon ernstig letsel oploopt, ook sprake is van een scheepsramp. De ondergang van een schip als zodanig heet schipbreuk.

De meest besproken en beroemde scheepsramp is zonder twijfel de ondergang van de Titanic. Naar aantal slachtoffers had van de tien ergste scheepsrampen slechts één niet plaats tijdens of als gevolg van een oorlog. Veel rampen binnen de civiele scheepvaart zijn milieurampen, veroorzaakt door tankers die hun lading verliezen na beschadiging door aanvaringen of het scheuren van de romp ten gevolge van slecht weer.

In de civiele scheepvaart zijn de meeste rampen het gevolg van menselijk falen. Daartoe behoren onder meer:

• stuur- en navigatiefouten
• gebrekkige communicatie onder de bemanning en tussen schepen (vaak veroorzaakt door taalverschillen van internationaal samengestelde bemanningen)
• alcoholgebruik
• (over)vermoeidheid
• blind vertrouwen op de automatische piloot

In mindere – maar niet te overziene – mate spelen weersomstandigheden een rol. Meestal worden rampen veroorzaakt door een combinatie van factoren. Een slecht gebouwd schip, bemand door onbekwaam personeel in slecht weer, is een levensgevaarlijke cocktail.

Rampen, vooral met tankers, worden vaak verergerd doordat de lading in zee terechtkomt. Daarom wordt nu gepleit om dit soort schepen dubbelwandig uit te voeren.

1. ↑ Mansell, J.N.K. (2009): Flag State Responsibility: Historical Development and Contemporary Issues, Springer, p. 206