Stoomgemaal De Tuut

Stoomgemaal De Tuut
Stoomgemaal De Tuut
Gebouw
Plaats	Appeltern
Bouwjaar	1918
Architect	ingenieursbureau "Van Hasselt en De Koning"
Huidig gebruik	museum
Monumentnummer	337994, 338138
Monumentstatus	rijksmonument
Eigenaar	Stichting Baet en Borgh
Gemaal
Functie	Gemaal
Buitenwater	de Maas
Binnenwater	de Wetering
Opvoerhoogte	4 m
Capaciteit	440 m³ per minuut
Aandrijving	stoom
Fabrikant motor	Stork
Bouwjaar motor	1918
Opvoerwerktuig	centrifugaalpomp
Stoomketel 2

Stoomgemaal De Tuut, officieel Stoomgemaal Appeltern is een stoomgemaal uit 1918, gelegen aan de Maas, net ten oosten van Appeltern, dat tot 1967 in werking was. Het was een van de acht stoomgemalen die vanaf 1846 het Land van Maas en Waal bemaalden.^[1] De Tuut is het enige van de 34 stoomgemalen in het Gelders rivierengebied dat bewaard is gebleven. Het bemaalde 10.000 hectare. Het water werd uitgeslagen op de Maas door twee centrifugaalpompen met een capaciteit van 220 m³/minuut (3,14 m³/s) elk, bij een opvoerhoogte van 2,5 meter. De Tuut, ontworpen door ingenieur Dekking Dura van ingenieursbureau "J. van Hasselt en De Koning" (het latere Royal Haskoning), werd in 1967 stilgelegd en in 1971 werd de schoorsteen gesloopt.

De bemaling werd overgenomen door het – in 2004 geëlektrificeerde – dieselgemaal Bloemers, dat nu drie elektrische pompen heeft en het water via een persleiding onder de dijk door pompt. Dit gemaal heeft een capaciteit van 960 m³ per minuut.

In 1984 werd De Tuut verkocht aan de op 2 februari 1983 opgerichte Monumentenstichting Baet en Borgh, die het inmiddels vervallen gemaal voor het nageslacht wilde behouden. Deze stichting heeft ook het dijkmagazijn in Appeltern, alsmede de ruïnes van de Sint-Walrickkapel in de Overasseltse Vennen in de gemeente Heumen en het Torentje van de Blanckenburg in Beuningen in beheer.

1. ↑ Start - Stoomgemalen Maas en Waal. Stoomgemalen Maas en Waal. Gearchiveerd op 22 januari 2018. Geraadpleegd op 21 januari 2018.