Tertullianus

Quintus Septimius Florens, beter bekend onder zijn bijnaam Tertullianus (Nederlands, verouderd: Tertulliaan) (ca. 160 - ca. 230) was een belangrijke kerkvader. Hij is omstreden omdat hij lid werd van de sekte van de montanisten. Vanwege dit lidmaatschap rekent de Rooms-Katholieke Kerk Tertullianus niet tot de kerkvaders; Calvijn en in zijn voetspoor de protestanten wel.

Zijn grote verdienste ligt erin dat hij de christelijke theologie in verband bracht met de Romeinse wereld. Hij heeft enkele Latijnse theologische begrippen geïntroduceerd, met name op het gebied van het dogma van de drie-eenheid. Hij vertaalde ook talrijke christelijke teksten uit het Grieks in het Latijn. Voor vele Koinè woorden (het Bijbelse Grieks) heeft hij Latijnse equivalenten gesmeed. Veel latere verklaringen van het Onzevader zijn van hem afhankelijk.

Hij is in de kerkgeschiedenis vooral van betekenis als verdediger van de christenen tegen de heidenen. Zijn bekendste werk is het Apologeticum, een document waarin hij de christenen verdedigt tegen de aanklachten van het klassieke heidendom. Het werd in het Grieks vertaald. Het kwam niet veel voor dat Latijnse werken in het Grieks werden vertaald. Het christelijk pacifisme beroept zich op Tertullianus' afwijzing van het toelaten van militairen tot het christendom. In de oriëntaals-orthodoxe en oosters-orthodoxe kerken wordt Tertullianus niet positief beoordeeld. Zijn denkwijze, die zich nog krachtiger voortzet bij Augustinus, was mede een oorzaak voor het Oosters Schisma in 1054.