Tilburg

Zie Tilburg (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Tilburg.

Tilburg

Stad in Nederland
Uitzicht over Tilburg vanuit het oosten Dwaalgebied Heuvelse kerk
(Details) (Details)
Situering
Provincie	Noord-Brabant Noord-Brabant
Gemeente	Tilburg Tilburg
Coördinaten	51° 33′ NB, 5° 5′ OL
Algemeen
Oppervlakte	88,6[1] km²
- land	86,65[1] km²
- water	1,93[1] km²
Inwoners (2023-01-01)	203.690[1] (2.299 inw./km²)
Inwonersnaam	Tilburger
- Bijnaam	Kruikezeiker
Woning­voorraad	95.326 woningen[1]
Overig
Postcode	5000-5049
Netnummer	013
Woonplaats­code	1043
Website	www.tilburg.nl
Portaal    Nederland

Tilburg is een stad in de Nederlandse provincie Noord-Brabant en hoofdplaats van de gelijknamige gemeente Tilburg. Op 1 januari 2023 had de stad 203.690 inwoners. Tilburg maakt deel uit van het ruimtelijk samenwerkingsverband BrabantStad en de Brabantse Stedenrij.

Het gebied Tilburg wordt al meer dan tienduizend jaar bewoond. Vanaf de middeleeuwen tot in de twintigste eeuw was de bewoning geconcentreerd in de herdgangen tussen akkers en weiden, waaruit vanaf de Heuvel en het Heike stadse bebouwing ontstond. Stadsrechten kreeg Tilburg pas in 1809.

In de middeleeuwen was Oisterwijk belangrijker, maar Tilburg groeide uit tot een belangrijke textielstad, met name de wollenstoffenindustrie, onder meer doordat de vele kleine waterlopen de schapenhouderij bevorderden. Het handelswezen van de stad veranderde sterk toen vanaf 1827 de stoommachines leidden tot grootschalige textielindustrie in Tilburg. Rond deze tijd werden ook stadswoningen voor notabelen gebouwd die beeldbepalend zijn in een groot deel van het oude stadshart. Toen de textielindustrie vanaf de jaren 1960 in enkele decennia ten onder ging, verarmde de stad en vielen er gaten in het stadsweefsel. Deze gaten en de ruimten tussen de herdgangen zijn in de twintigste eeuw opgevuld, de tweedeling door de Spoorzone is daarna aangepakt. Behalve deze grootschalige inbreidingen breidde de stad zich vooral naar het westen uit, met de Reeshof als verste punt, naast de eveneens twintigste-eeuwse woonwijken Noord en Zuid en de aanleg van industrieterreinen.

In een krachtenveld tussen katholieke emancipatie en Brabantse emancipatie^[2] verzorgden de Katholieke Leergangen vanaf 1912 confessioneel onderwijs. De Avans Hogeschool en Fontys Hogeschool zijn hieruit voortgekomen en er waren ook sterke banden met de R.K.-Handelshogeschool Tilburg, waaruit Tilburg University groeide.

Tilburg staat onder meer bekend om de Tilburgse Kermis, de grootste kermis van de lage landen, die jaarlijks ruim een miljoen bezoekers naar de stad trekt, vooral op Roze Maandag.

1. ↑ ^{a b c d e} Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen
2. ↑ R.K.-Handelshogeschool Tilburg. Brabants Erfgoed (6 augustus 2020). Geraadpleegd op 24 januari 2024.