Valentinus (gnostiek)

Valentinus (overleden na 155) was een gnostisch leraar en de grondlegger van de stroming binnen de gnostiek die bekend staat als het valentinianisme. Van zijn hand is een verscheidenheid aan geschriften verschenen die slechts fragmententarisch zijn overgeleverd, grotendeels ingebed in weerlegde citaten in de werken van zijn tegenstanders. Op basis hiervan is zijn leersysteem slechts te reconstrueren in grote lijnen. Deze leer is alleen bekend in de ontwikkelde en gewijzigde vorm die zijn discipelen eraan hebben gegeven. Valentinus leerde dat er drie soorten mensen waren: de spirituele, psychische en materiële; en dat alleen degenen van spirituele aard de gnosis (kennis) ontvingen die hen in staat stelde terug te keren naar het goddelijke Pleroma, terwijl degenen met een psychische aard (gewone christenen) een mindere of onzekere vorm van verlossing zouden bereiken, en zij die een materiële natuur hadden gedoemd waren om te vergaan.^[1][2]

1. ↑ The Tripartite Tractate, §14
2. ↑ Irenaeus, Adversus Haeresies i. 6