Voorzitter van de Europese Commissie

De voorzitter van de Europese Commissie is een van de invloedrijkste functies in de Europese Unie. De functie bestaat al sinds 1957. Als voorzitter van de uitvoerende macht van de Europese Unie is de functiehouder verantwoordelijk voor het verdelen van de portefeuilles van de overige leden van de Commissie en kan deze ook herverdelen als daar een noodzaak toe bestaat. De voorzitter bepaalt de politieke agenda van de Commissie en welke wetsvoorstellen zij produceert (de Commissie is de enige instelling van de Europese Unie die Europese wetten kan voorstellen).

In 2014 trok het Europees Parlement meer macht naar zich toe inzake de aanstelling van de commissievoorzitter. Voorheen werd de commissievoorzitter voorgedragen door Europese Raad en moest die daarna goedgekeurd worden door het parlement na verantwoording. In 2014 droegen alle fracties in het parlement een Spitzenkandidaat voor bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. De Spitzenkandidaat van de grootste fractie wordt vervolgens voorgedragen bij de Europese Raad van Regeringsleiders. De Europese Raad koos in 2014 uit de kandidaten, ook rekening houdend met de verkiezingsuitslag van het Europees parlement. Ze hoeft daarom niet voor de kandidaat uit de grootste fractie te kiezen, maar ze moet het wel in rekening nemen. De kandidaat die door de Europese Raad werd uitgekozen moet verantwoording afleggen in het Europees Parlement en wordt daarna verkozen of afgekeurd door dit parlement.

Bij de eerste toepassing van deze procedure in 2014 stelde het parlement, dat alleen een voordracht van hun kandidaat, de Spitzenkandidaat van de grootste fractie, zou worden goedgekeurd. Zo bevocht het parlement de eigen inbreng en die van de kiezers. Bij de volgende verkiezingen, in 2019, werd het systeem niet gevolgd. Of bij volgende verkiezingen nog Spitzenkandidaten voorgedragen worden is nog onduidelijk.

De huidige voorzitter van de Europese Commissie is Ursula von der Leyen. Zij is per 1 december 2019 benoemd als de dertiende en eerste vrouwelijke voorzitter. Von der Leyen is lid van de Europese Volkspartij en was voordien minister van Defensie van Duitsland.