Vorstendom Palts-Neuburg

Furstentum Paltz-Neuburg Land in het Heilige Roomse Rijk
←  ←  1505 – 1799  →
Symbolen
(Details)
Algemene gegevens
Hoofdstad	Neuburg an der Donau
Oppervlakte	3300 km² (1509)[1] 2860 km² (1800)[2]
Talen	Duitse dialecten
Religie	Rooms-katholicisme (1505-1542) Lutheranisme (1542-1614) Rooms-katholicisme (1614-1799)
Politieke gegevens
Regeringsvorm	Wereldlijk Rijksvorstendom
Staatshoofd	Vorst, paltsgraaf, hertog
Dynastie	Oude Keurlinie (1505-1556) Palts-Zweibrücken (1556-1569) Palts-Neuburg (1569-1742) Palts-Sulzbach (1742-1799)

Het vorstendom Palts-Neuburg (Duits: Fürstentum Pfalz-Neuburg of Junge Pfalz) was een wereldlijk vorstendom in het Heilige Roomse Rijk. Het werd geregeerd door verschillende opeenvolgende takken van het huis Wittelsbach.

Het territorium van Palts-Neuburg bestond uit verschillende niet-aaneengesloten gebieden aan de Donau en in de Opper-Palts. In het uiterste westen van het land lag het Oberland met de steden Lauingen en Höchstädt. Hier lag ook de hoofdstad Neuburg. Ten noorden van Regensburg, rond Burglengenfeld en Schwandorf, lag het grootste aaneengesloten gebied van het vorstendom. Kleinere gebieden lagen rond Sulzbach, Weiden en Hilpoltstein. Binnen het Heilige Roomse Rijk was het vorstendom ingedeeld bij de Beierse Kreits.

Palts-Neuburg werd opgericht in 1505, aan het einde van de Landshuter Successieoorlog. De eerste vorst van Neuburg, Otto Hendrik, was een bekend kunstmecenas. In 1542 voerde hij het Lutheranisme als staatsgodsdienst in. Nadat hij in 1556 de Keur-Palts had geërfd stond Otto Hendrik het vorstendom Neuburg in 1557 af aan Wolfgang van Palts-Zweibrücken. Diens zoon Wolfgang Willem bekeerde zich tot het Rooms-katholicisme en kwam in 1614 na een langdurige strijd in het bezit van de hertogdommen Gulik en Berg aan de Nederrijn. De vorsten verplaatsten hun hoofdstad naar Düsseldorf, waardoor Neuburg aan belang verloor.

1. ↑ (de) Markus Nadler (2015): Pfalz-Neuburg, Herzogtum: Territorium und Verwaltung in: Historisches Lexikon Bayerns
2. ↑ (en) Peter H. Wilson (2004): From Reich to Revolution, Palgrave Macmillan, Basingstoke, blz. 365.