Vuurwerk

Vuurwerk is een verzamelnaam voor pyrotechnische voorwerpen die gevuld zijn met brandbare, ontplofbare of lichtgevende mengsels van chemische stoffen die meestal bij feestelijke gelegenheden worden ontstoken. Wanneer deze stoffen verbranden, geven ze opvallende effecten zoals vonkend licht, knallende geluiden, rook en beweging. In veel landen wordt oudejaarsavond met vuurwerk gevierd.

In modern vuurwerk wordt meestal buskruit verwerkt. Dit is een makkelijk ontplofbaar mengsel van zwavel, houtskool, en salpeter of kaliumnitraat (de zuurstofleverancier). Bij de reactie komen onder andere de gasvormige producten CO₂ en N₂ vrij, naast kaliumsulfaat en kaliumcarbonaat. Deze stoffen worden vermengd met een keuze aan zouten, die verantwoordelijk zijn voor de kleureffecten van het vuurwerk. Naast buskruit maakt men ook gebruikt van flashkruit. Dat is een kruitmengsel waarin de koolstof is vervangen door metaalpoeder (magnesium of aluminium).

Vuurwerk werd oorspronkelijk ontwikkeld in het oude China. Het gebruik van vuurwerk verspreidde zich in de loop van de eeuwen naar andere delen van Azië en het Midden-Oosten, en tegen de 14e eeuw werd het ook in Europa gebruikt. In Europa diende vuurwerk aanvankelijk een ceremoniële functie. Populariteit ervan nam toe in de 18e eeuw, toen door chemische verbeteringen het mogelijk werd vuurwerk publiekelijk tentoon te stellen.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen feestvuurwerk en ernstvuurwerk. Feestvuurwerk wordt voornamelijk gebruikt bij feestelijke gelegenheden en openbare vermakelijkheden. Ernst- of professioneel vuurwerk dient een serieuze functie en wordt gebruikt tijdens militair opereren, bijvoorbeeld als noodsignaal, bron van licht of strijdmiddel. Omdat het afsteken van vuurwerk gevaren met zich meebrengt, staat het gebruik ervan onder strenge regelgeving. In Nederland en België bestaat al lange tijd een discussie omtrent een consumentenverbod.