Wandelroute E9

E9

Sagres Portugal/Spanje Spanje/Frankrijk Lorient Manche Le Havre Le Tréport Berck-Plage Duinkerke Frankrijk/België E2 De Panne Oostende E2 Brugge België/Nederland Sluis E2 Ouddorp E8 Brielle Nieuwe Waterweg Maassluis E8 Hoek van Holland E2 Scheveningen - start E11 Den Haag E11 Bad Nieuweschans Nederland/Duitsland Bunde Leer Aurich Bremerhaven Wischhafen/Glückstadt E1 E6 E1, E6 Travemünde Stralsund, E10 Ahlbeck Duitsland/Polen Polen/Rusland Kaliningrad Rusland/Litouwen Klaipeda Litouwen/Letland Liepāja Ventspils Riga Letland/Estland Pärnu Nationaal park Matsalu Tallinn

De Europese wandelroute E9 loopt van Sagres in het zuiden van Portugal langs de kust naar het noorden tot Hamburg, buigt dan naar het oosten door Sleeswijk-Holstein naar Lübeck en volgt de kust van de Oostzee tot aan de Baltische staten. De lengte van de route is onbekend; het gedeelte van Bretagne tot de Poolse grens met Kaliningrad, dat reeds geruime tijd in gebruik is, meet ca 4880 km, waarvan ruim 700 km in Nederland. Een variant langs de Engelse zuidkust voegt daar nog enkele honderden kilometers aan toe. Hetzelfde geldt voor een variant in Mecklenburg-Voor-Pommeren. De rest van de wandelroute is onvoltooid en onderbroken. In Portugal, Spanje en Frankrijk zijn delen van de route recent gereedgekomen of naderen hun voltooiing. In Polen en Kaliningrad is de route onbepaald. Tussen de grens van Kaliningrad met Litouwen en Tallinn ligt de route in hoofdlijnen vast, maar is de markering nog niet voltooid.

Europese wandelroutes worden uitgezet en beheerd door de Europese Wandelvereniging, waarin de Nederlandse wandelorganisaties door de Stichting Wandelnet (voorheen Wandelplatform-LAW) zijn vertegenwoordigd.^[1]

De E9 is een themaroute met als onderwerp de verscheidenheid aan kustvormen in Europa. Zandige kusten met duinen en laag, heuvelig achterland overheersen in Portugal. In Noord-Spanje rijzen hoge bergen steil op uit de Atlantische Oceaan. In Zuidwest-Frankrijk loopt de E9 opnieuw door een uitgestrekt duingebied langs zandstranden, maar op het schiereiland Bretagne bepalen heuvels, rotsige kliffen en intieme baaien het beeld. In Normandië en langs de Engelse zuidkust vindt men witte krijtrotsen, die echter tegen de Belgische grens plaatsmaken voor een smalle reep duinen met opnieuw zandstrand. De Belgische kust en delen van de Nederlandse kust zijn sterk bebouwd en gecommercialiseerd, maar hier en daar vindt men beschermde natuurgebieden, die tevens een belangrijke functie in de bescherming van het land tegen het opdringende zeewater hebben. De noordkust van Nederland en West-Duitsland bestaat daarom uit dijken en aangrenzend polderland langs de Waddenzee, een in haar geheel beschermde brakke lagune. Bij Hamburg gaat de E9 diep landinwaarts om de trechtermonding van de Elbe te kruisen, maar vanaf Lübeck vormen lage duinen en een langgerekt zandstrand weer de hoofdmoot. De variant door Mecklenburg-Voor-Pommeren loopt niet langs de kust en hoort dus eigenlijk niet in de route thuis. Fjorden, zoals men die in Noorwegen en Schotland aantreft, ontbreken echter geheel, evenals - en dat is verrassend - eilanden voor de kust (met uitzondering van de inmiddels aangelande eilanden in de Nederlandse provincie Zeeland). Fjorden zijn wel ruim voorhanden langs het Noordzeepad,^[2] dat in Nederland met de E9 samenloopt.

1. ↑ Prames in opdracht van Europese Wandelvereniging: Map of European Long-Distance Footpaths; Karte der Europäischen Fernwanderwege; Carte des Sentiers Européens de Grande Randonnée (2010), kaart en beschrijving van de EWV en haar routes, gratis verkrijgbaar via www.Prames.com en www.ERA-EWV-FERP.org
2. ↑ https://web.archive.org/web/20130128133415/http://www.northseatrail.nl/planner/europa.asp