Syria

34°N 38°E / 34°N 38°E / 34; 38

الجمهوريّة العربيّة السّوريّة Al Jumhuriyat ul Arabiyat us Suriya (Den arabiske republikken Syria) (norsk: Syria, syrisk)
Flagg Riksvåpen
Hovudstad	Damaskus
Styresett President Statsminister	Sosialistisk arabisk republikk Bashar al-Assad Wael Nader al-Halqi
Flatevidd  – Totalt	185 180 km² (88.)
Folketal  – Estimert (2017)  – Tettleik	18 028 549 (64.) 97,4 /km²
Sjølvstende frå Frankrike	Erklært 1. januar 1944 Anerkjent 7. april, 1946
Nasjonaldag	17. april
BNP  – Totalt (2014)  – Per innbyggjar	55 800 mill. USD (103.) 5 400 USD (138.)
Valuta	Syriske pund
Tidssone	EET (UTC+2)

Den arabiske republikken Syria eller berre Syria (arabisk سوريا eller arabisk سورية, Sūriyā eller Sūrīyah) er ein stat i Midtausten. Landet grensar til Libanon og Middelhavet i vest, Tyrkia i nord, Irak i aust, Jordan i sør og Israel i sørvest. Grensene med Israel (Golanhøgdene) og Tyrkia (Iskenderun) er omstridde. Hovudstad er Damaskus og er av dei eldste permanent busette byane i verda.^[1] Landet består av frodige sletter, høge fjell og ørkenar, og er heimstad for mangfaldige etniske og religiøse grupper, som alawittar, sunni- og kristne arabarar, armenarar, assyrarar, drusar, kurdarar og tyrkarar. Sunni-arabarar utgjer den største folkegruppa i Syria.

Syria var tidlegare synonymt med Levanten (på arabisk kalla al-Sham) medan den moderne staten dekkjer fleire gamle kongedøme og rike, som Ebla-sivilisasjonen på 2000-talet fvt. I den islamske tida vart Damaskus setet for Umayyade-kalifatet og ein provinshovudstad i Mamelukk-sultanatet i Egypt.

Den moderne syriske staten vart grunnlagd etter fyrste verdskrigen som det franske mandatområdet, og var den største arabiske staten som kom fram frå det tidlegare osmansk-styrte arabiske Levanten. Landet fekk sjølvstende i april 1946, som ein parlamentarisk republikk. Perioden etter sjølvstendet var uroleg, og mange militærkupp og kuppforsøk herja landet i perioden 1949–1971. Mellom 1958 og 1961 gjekk Syria inn i ein kortvarig union med Egypt, som enda med eit militærkupp. Frå 1963 til 2011 var det unntakstilstand i landet, innbyggjarane var utan alt av rettsleg vern, og styreforma vert rekna som ikkje-demokratisk.^[2] Bashar al-Assad har vore president sidan 2000 og tok over etter far sin, Hafez al-Assad, som var president frå 1970 til 2000.^[3]

Syria er berre medlem av ein internasjonal organisasjon utanom Dei sameinte nasjonane, Organisasjonen av alliansefrie nasjonar, og er for tida suspendert frå Den arabiske ligaen^[4] og Organisasjonen for islamsk samarbeid,^[5] og sjølvsuspendert frå Unionen for Middelhavet.^[6] Sidan mars 2011 har Syria vore innvikla i ein borgarkrig etter ei rekkje opprør (rekna som ein del av den arabiske våren, masserørsla av revolusjonar og protestar i den arabiske verda) mot Assad og ny-Ba'athist-styret. Ei alternativ regjering vart danna av opposisjonen Nasjonalkoalisjonen av syriske revolusjons- og opposisjonskrefter, i mars 2012. Representantar av denne regjeringa vart invitert til å ta Syria sitt sete i Den arabiske ligaen.^[7]

1. ↑ «Neolithic Tell Ramad in the Damaskus Basin of Syria». Web.archive.org. Arkivert frå originalen 11. november 2006. Henta 19. mars 2014. 
2. ↑ «Freedom on the world report». Freedomhouse.org. Henta 19. mars 2014. 
3. ↑ Michael Bröning (7. mars 2011). «The Sturdy House That Assad Built». The Foreign Affairs. 
4. ↑ MacFarquhar, Neil (19. mars 2014). «Arabic League Votes to Suspend Syria». The New York Times. Henta 19. mars 2014. 
5. ↑ «Regional group votes to suspend Syria; rebels claim downing of jet». CNN. 19. mars 2014. Henta 19. mars 2014. 
6. ↑ «Syria suspends its membership in Mediterranean union». Xinhua. 1 December 2012. 
7. ↑ Black, Ian (26 March 2013). «Syrian opposition takes Arabic League seat». The Guardian.