Amazonka

Ten artykuł od 2017-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ten artykuł dotyczy rzeki. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Amazonka

Rio Amazonas

Delta Amazonki
Kontynent	Ameryka Południowa
Państwo	Brazylia  Peru  Kolumbia
Rzeka
Długość	6400[1] (lub 7040[2]) km
Powierzchnia zlewni	7,2 mln km²
Średni przepływ	209 000 m³/s
Źródło
Miejsce	Quehuisha, Andy
Wysokość	5170 m n.p.m.
Współrzędne	4°26′54,1″S 73°27′21,2″W/-4,448360 -73,455900
Ujście
Recypient	Ocean Atlantycki
Współrzędne	0°42′28″N 50°05′22″W/0,707778 -50,089444
Mapa
Dorzecze Amazonki
Położenie na mapie Brazylii źródło ujście
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Amazonka (port. Rio Amazonas, hiszp. Río Amazonas) – rzeka Ameryki Południowej o największym średnim przepływie na Ziemi. Jej długość jest sprawą kontrowersyjną^[1], najczęściej podawana jest wartość 6400 km^[3], jednak według innych źródeł^[4] jest to pierwsza rzeka na świecie pod względem długości (7040 km), o 390 km dłuższa od Nilu. Amazonka ma największe na świecie dorzecze (o powierzchni ok. 7 mln km²) i największe zasoby wodne, w jej dorzeczu wyrastają największe lasy tropikalne. Nazwa najprawdopodobniej pochodzi od błędnie tłumaczonej nazwy amacunu – „niedźwiedź wodnych chmur”, którą rozpropagował w Europie, po roku 1540 Hiszpan, Francisco de Orellana, który jako pierwszy przepłynął rzekę z Andów do ujścia.

Długość rzeki od wieków była sporna. Pomiar utrudniał nie tylko dylemat wyodrębnienia spośród ponad 200 dopływów właściwej rzeki, ale i dotarcie do ukrytych w niedostępnym terenie źródeł – rzetelny wybór dopływu powinien być poprzedzony wieloletnim pomiarem wielkości jego przepływu wody, aby uśrednić jego wahania w szerokich granicach. Długość nieuregulowanej rzeki zmienia się ciągle, szczególnie po powodziach: stare zakola zostają odcięte jako starorzecza, powstają nowe, rzeka na długich odcinkach płynie kilkoma ramionami o różnej długości, które zmieniają się na przestrzeni lat.