Argumentacja

Argumentacja lub argumentowanie, dowodzenie (łac. argumentatio, probatio; stgr. ἀπόδειξις, πίστις) – trzecia, główna część wypowiedzi, której zadaniem jest przedstawienie tezy głoszonej przez autora oraz udowodnienie jej za pomocą argumentów. Teorią argumentacji zajmuje się retoryka.

Celem argumentacji nie jest udowodnienie obiektywnej prawdy naukowej lub logicznej, w kategoriach prawdy i fałszu, lecz consensus („zgoda”). Consensus ten polega na przekonaniu odbiorców do udowadnianej tezy, czyli przyjęciu przez nich stanowiska, poglądu, czy opinii głoszonych przez autora. Za klasyczny model dowodzenia uważa się tak zwaną cycerońską, perswazyjną teorię argumentacji, której różne elementy są składnikami retoryki, logiki, dialektyki, erystyki i topiki. Teoria ta dopuszcza stosowanie argumentacji nieartystycznej i artystycznej.

Argumenty używane podczas dowodzenia dzieli się na znaki, sylogizmy, entymematy, sentencje i exempla. Argumenty te odnajduje się w tak zwanych loci argumentorum, czyli miejscach dowodowych. Szczególnym przypadkiem miejsc dowodowych są miejsca wspólne (loci communes), czyli toposy – argumenty opierające swoją moc dowodową na przekonaniach wspólnoty, dla której właściwy jest sposób myślenia, mówienia czy pisania uznający pewne sądy i wartości za prawdziwe. Argumentację można skomponować według wagi argumentów w układzie ze związków przyczynowych lub skutkowych, albo według siły perswazyjnej argumentów w porządku wzrastającym, opadającym, liniowym lub nestoriańskim.