Cud (religia)

Ten artykuł dotyczy cudu religijnego. Zobacz też: inne znaczenie tego słowa.

Cud (z prasłowiańskiego *čudo: dziwo^[1]) – religijne określenie zjawiska lub zdarzenia, którego nie da się racjonalnie wyjaśnić przez odwołanie do przyczyn naturalnych, a które będąc niepojętym i niewyjaśnionym przez znane człowiekowi prawa natury, uważane bywa za sprzeczne z tymi prawami i za wyraz ingerencji Boga lub sił nadprzyrodzonych.

Pojęcie cudu występuje w różnych religiach (np. chrześcijaństwo, islam, judaizm, hinduizm, shintō, braminizm, taoizm). W buddyzmie i islamie brak jest cudów, którymi Budda i Mahomet urzeczywistnialiby swe posłannictwo religijne. Mahomet za jedyny cud uważał treść Koranu, a Budda – proces osiągania doskonałości na wskazanej przez siebie drodze do nirwany^[2].

W XIII w. św. Tomasz z Akwinu podaje następującą definicję cudu: „Mówi się, że coś jest cudem, kiedy dzieje się poza porządkiem wszelkiego stworzenia”.

Za czasów Kartezjusza ludzie nie potrafili wyjaśnić, skąd się bierze zjawisko tęczy – stąd uważano je za cud, przejaw działalności Boga. W tym sensie sfera cudowności kurczy się w miarę postępu nauki^{[potrzebny przypis]}: atomistyka wyjaśnia nawet przemianę jednych ciał w inne, ale z punktu widzenia religii prawdziwy cud nie jest zjawiskiem zewnętrznym^{[potrzebny przypis]}, lecz dokonującym się wewnątrz człowieka cudem łaski, żalu za grzechy czy nawrócenia^{[potrzebny przypis]}. W tym ścisłym znaczeniu zaistnienie albo niezaistnienie cudu nie musi mieć żadnego związku z postępami determinizmu w nauce^{[potrzebny przypis]}.