Dopamina

Dopamina

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 4-(2-aminoetylo)benzeno-1,2-diol Inne nazwy i oznaczenia farm. Dopamini hydrochloridum inne prolaktostatyna, 4-(2-aminoetylo)katechol, 3,4-dihydroksyfenyloetyloamina
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C8H11NO2
Masa molowa	153,18 g/mol
Wygląd	biały proszek[1]
Identyfikacja
Numer CAS	51-61-6 62-31-7 (chlorowodorek)
PubChem	681
DrugBank	DB00988
SMILES C1=CC(=C(C=C1CCN)O)O
InChI InChI=1S/C8H11NO2/c9-4-3-6-1-2-7(10)8(11)5-6/h1-2,5,10-11H,3-4,9H2 InChIKey VYFYYTLLBUKUHU-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie 600 g/l[2] w innych rozpuszczalnikach etanol: nierozpuszczalna aceton: nierozpuszczalna chloroform: nierozpuszczalna eter dietylowy: nierozpuszczalna Temperatura topnienia 128 °C[3][4] Temperatura wrzenia 227 °C (23 mmHg)[2] logP -0,98[2] Zasadowość (pKb) pKBH+ = 8,93
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki chlorowodorek Uwaga Zwroty H H302, H410 Zwroty P P273, P501 Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanej karty charakterystyki chlorowodorek Drażniący (Xi) Zwroty R R22, R50/53 Zwroty S S61 Numer RTECS UX1088000 Dawka śmiertelna LD50 59 mg/kg (mysz, dożylnie)
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	C01 CA04
Farmakokinetyka Działanie kardiotoniczne Okres półtrwania 2 min Wydalanie z moczem
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania dożylnie
Multimedia w Wikimedia Commons

Dopamina (łac. dopaminum) – organiczny związek chemiczny z grupy katecholamin. Ważny neuroprzekaźnik syntezowany i uwalniany przez dopaminergiczne neurony ośrodkowego układu nerwowego.

Dopamina działa przez swoiste receptory (pięć opisanych podtypów) zlokalizowane w błonach presynaptycznej i postsynaptycznej. Odgrywa odmienną rolę w zależności od miejsca swego działania:

• w układzie pozapiramidowym jest odpowiedzialna za napęd ruchowy, koordynację oraz napięcie mięśni – w chorobie Parkinsona występuje niedobór dopaminy
• w układzie rąbkowym (limbicznym) jest odpowiedzialna za procesy emocjonalne, wyższe czynności psychiczne oraz w znacznie mniejszym stopniu procesy ruchowe
• w podwzgórzu jest związana głównie z regulacją wydzielania hormonów, zwłaszcza prolaktyny (stąd inną nazwą dopaminy jest prolaktostatyna (ang. prolactin inhibitory hormone)) i gonadotropin.

Dopamina jest syntetyzowana także w tkankach obwodowych (kanaliki nerkowe i nerkowe naczynia krwionośne, pęcherzyki płucne, trzustka oraz naczynia krwionośne płuc i serca) i wykazuje tam aktywność autokrynną.

Przypisuje się dopaminie pełnienie funkcji „przekaźnika przyjemności”, co nie jest jednak poparte wiarygodnymi źródłami^[5]. Cechą większości substancji uzależniających jest bezpośrednie lub pośrednie nasilenie dopaminergicznej impulsacji w układzie mezolimbicznym, co przejawia się zwiększonym stężeniem dopaminy w jądrze półleżącym przegrody i kory oczodołowo-czołowej^[5]. Odstawienie substancji narkotycznej wywołuje patologiczne obniżenie stężenia dopaminy w tej strukturze mózgu, co objawia się dysforią oraz objawami głodu narkotykowego.