Dubn

Ten artykuł dotyczy pierwiastka chemicznego nazywanego dawniej hahn. Zobacz też: inne znaczenia słowa „Hahn”.

Dubn

rutherford ← dubn → seaborg
Ta ↑ Db ↓ Upp 105 Db
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	dubn, Db, 105 (łac. dubnium)
Grupa, okres, blok	5, 7, d
Stopień utlenienia	V
Właściwości metaliczne	metal przejściowy
Masa atomowa	[268][1][a]
Numer CAS	53850-35-4
Właściwości atomowe Konfiguracja elektronowa [Rn]5f146d37s2 Zapełnienie powłok 2, 8, 18, 32, 32, 11, 2 (wizualizacja powłok)
Najbardziej stabilne izotopy izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r. 258Db {syn.} 4,4 s α 9,02 254Lr 262Db {syn.} 34 s 67% α 33% SF 8,45 258Lr 263Db {syn.} 27 s 56% SF 41% α 3% w.e. 8,36 258Lr 263mRf 266Db {syn.} 22 min w.e. 266Rf 267Db {syn.} 1,2 h SF 268Db {syn.} 16 h SF w.e.? 268Rf 270Db {syn.} 1 h[2] α[2]
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Dubn, (Db łac. dubnium) – syntetyczny pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 105. Jest wysoce radioaktywny. Najstabilniejszy z izotopów, dubn-268, cechuje się okresem półtrwania około 28 godzin. Znacznie ogranicza to zakres badań pierwiastka.

Dubn nie występuje naturalnie na Ziemi, wytwarzany jest sztucznie. Radziecki Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych ogłosił jego odkrycie w 1968, amerykańskie Lawrence Berkeley Laboratory zrobiło to w 1970. Oba zespoły zaproponowały własne nazwy na określenie nowego pierwiastka, których używały bez formalnego zatwierdzenia. Długotrwała dyskusja rozwiązała się w 1993 oficjalnym śledztwem w sprawie odkrycia prowadzonym przez IUPAC/IUPAP Joint Working Party. W rezultacie uznano oficjalnie, że odkrycia dokonały oba zespoły. Pierwiastek nazwano formalnie dubnium w 1997, odwołując się do miasta Dubnej, gdzie leży Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych.

Badania teoretyczne lokują dubn w 5 grupie układu okresowego w serii 6d metali przejściowych, pod wanadem, niobem i tantalem. Dubn dzieli z pierwiastkami grupy 5 większość własności, jak konfiguracja elektronowa powłoki walencyjnej oraz dominacja stopnia utlenienia +5, kilka anomalii wynika z efektów relatywistycznych. Przeprowadzone jedynie ograniczone badania potwierdziły te przewidywania. W roztworach zachowuje się raczej jak niob, niż jak tantal, łamiąc prawo okresowości.