Epoka hellenistyczna

Epoka hellenistyczna – okres w dziejach regionu Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu (zwłaszcza obszarów znajdujących się pod greckim panowaniem), którego początek wyznacza śmierć Aleksandra Wielkiego w 323 roku p.n.e., a koniec – rzymskie podboje zakończone zajęciem ptolemejskiego Egiptu w 30 roku p.n.e.^[1] Niekiedy zwany hellenizmem^[1] lub epoką aleksandryjską^[2].

W wyniku podbojów Aleksandra Wielkiego świat grecki rozszerzył się na ogromne obszary imperium perskiego. Nastąpiło bezpośrednie spotkanie helleńskiej kultury ze starszymi cywilizacjami Wschodu, pojawiły się nowe prądy w religii, filozofii i sztuce, rozwinęła się nauka. Polityczną dominację zyskały nowe organizmy państwowe – monarchie hellenistyczne, a polis straciły na znaczeniu. Centrami kulturowymi stały się nowe ośrodki miejskie leżące poza Grecją właściwą, takie jak Aleksandria w Egipcie, Antiochia w Syrii czy Pergamon w Azji Mniejszej.

Terminu „epoka hellenistyczna” po raz pierwszy użył w swoich pracach na temat Aleksandra Wielkiego niemiecki historyk Johann Gustav Droysen w odniesieniu jednak do nieco szerszego okresu – od śmierci Aleksandra do IV wieku^[3].