Filozofia analityczna

Filozofia analityczna – nurt filozofii, który zrodził się na przełomie XIX i XX wieku jako protest przeciwko filozofii postheglowskiej[1].

Analizę, najogólniej rzecz biorąc, filozofowie analityczni pojmowali, jako dokonujący się na podstawie intersubiektywnie rekonstruowalnych reguł przekład jednych wyrażeń na drugie.

Cztery źródła współczesnej filozofii analitycznej to:

  1. filozofia Leibniza – zastosowanie analiz matematycznych do logik (amerykańska i skandynawska filozofia analityczna);
  2. filozofia Moore’a – atak na nieodpowiedzialne używanie słów przez angielską filozofię postheglowską w połączeniu z realizmem i zdrowym rozsądkiem (brytyjska filozofia analityczna);
  3. filozofia Brentany, którego uczniem był Twardowski, twórca filozoficznej szkoły lwowsko-warszawskiej; ten ostatni występował przeciw nieodpowiedzialnemu używaniu słów przez tzw. mesjanizm (polską filozofię postheglowską), rozpropagował realizm, empiryzm, klasyczną teorię prawdy, ostrożność, minimalizm, szerokie zastosowania logiki do badań problemów filozoficznych oraz przekonanie, że filozofia jest nauką;
  4. sytuacja w nauce i zmiany dokonujące się w języku nauki od XVIII w. do początków XX stulecia owocujące powstaniem specyficznego naukowego języka, przeznaczonego dla specjalistów.

Cztery cechy ruchu analitycznego to:

  • uznanie aktywnej roli języka w zdobywaniu wiedzy o świecie;
  • drobiazgowe podejście do problemów filozoficznych;
  • nastawienie kognitywne;
  • intersubiektywne traktowanie procesu analizy.

Każdą z tych cech, wziętą oddzielnie, odnaleźć można w innych filozofiach, lecz pojawiają się one jednocześnie tylko w ramach filozofii analitycznej.

  1. filozofia analityczna, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-04-18].

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search