Miasta ze statusem city w Wielkiej Brytanii

Status miasta city w Wielkiej Brytanii jest przyznawany przez monarchę brytyjskiego pewnej określonej grupie miast. Miasta nieposiadające tego statusu noszą nazwę town. Prawo używania nazwy city łącznie z nazwą miasta jest sprawą wyłącznie prestiżu i nie daje żadnych dodatkowych przywilejów. Niemniej tytuł city jest dla miast cenny, stąd też wiele z nich stara się o jego zdobycie. Statusu tego nie uzyskuje się automatycznie po spełnieniu określonych kryteriów. W Anglii i Walii tytuł ten przyznawano tradycyjnie miastom posiadającym katedrę i będącym siedzibami diecezji^[1]. Zasadę tę złamano dopiero w roku 1888, przyznając status Belfastowi z przyczyn pozareligijnych. Obecnie o przyznaniu statusu miasta decydują przede wszystkim czynniki geograficzno-historyczne, w tym wielkość populacji. W XX wieku status przyznano tylko 14 miastom^[2]. W roku 2000 na 39 miast ubiegających się o status, przyznano go trzem: Brighton, Wolverhampton i Inverness^[2]. W 2012 roku z okazji diamentowego jubileuszu królowej Elżbiety II status city otrzymały miasta: Chelmsford, St Asaph oraz Perth^[3]. Ostatnie nadanie tytułu za życia Elżbiety II nastąpiło w 2022 roku z okazji platynowego jubileuszu królowej. Do rangi city podniesiono wówczas osiem miast: – w Anglii: Colchester, Doncaster, Milton Keynes; – w Szkocji: Dunfermline; – w Walii: Wrexham; – w Irlandii Północnej: Bangor; na Wyspie Man: Douglas; – na Falklandach: Stanley^[4].

W 2022 roku 76 brytyjskich miast posiadało status city. Najwięcej znajdowało się w Anglii – 55. W Szkocji jedynie osiem miast posiada ten status, w Walii siedem, w Irlandii Północnej sześć. Tytuł ten nosi także jedno miasto na Wyspie Man (dependencji brytyjskiej) i cztery w brytyjskich terytoriach zamorskich^[5]. W Szkocji do XIX wieku status city nie był nadawany, a wszelkie informacje sprzed tego okresu oparte są na przypuszczeniach, np. co do miasta Dunblane, które miało się stać city w roku 1500, nominowane rzekomo przez Jakuba IV^[6]. W XX wieku przestano stosować kryterium posiadania katedry jako jedynego do uznania miasta jako city, pośród innych kryteriów uwzględniano, między innymi, wielkość miasta. Na przestrzeni całej historii Wielkiej Brytanii tylko trzy miasta utraciły status city: Rochester, Perth^[a] i Elgin^[7].