Ministerstwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Ministerstwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – poniższy artykuł zawiera spis ministerstw i urzędów na prawach ministerstw istniejących w państwie polskim w latach 1944–1991, czyli w okresie jego pozostawania w strefie wpływów ZSRR oraz przynależności do polityczno-wojskowych i gospodarczych struktur bloku wschodniego.

Datą początkową dla zestawienia jest dzień utworzenia Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (21 lipca 1944 r.), natomiast okres końcowy obejmuje czasy transformacji ustrojowej przeprowadzonej w latach 1989–1991 (uwzględnione zostały ministerstwa funkcjonujące w rządach Tadeusza Mazowieckiego i Jana Krzysztofa Bieleckiego, działających przed pierwszymi wolnymi wyborami parlamentarnymi).

Zasady organizacji naczelnych organów administracji państwowej ukształtowane po II wojnie światowej pozostały niezmienne aż do reformy centrum administracyjno-gospodarczego rządu i wprowadzenia działów administracji rządowej w drugiej połowie lat 90. Urzędy ministrów i obsługujące ich ministerstwa tworzone były za pomocą ustaw lub dekretów z mocą ustawy. Na ich podstawie Rada Ministrów wydawała rozporządzenia lub uchwały w sprawie szczegółowego zakresu działania ministrów oraz uchwały nadające ministerstwom statuty organizacyjne. Wiele spraw dotyczących funkcjonowania resortów regulowały akty normatywne niższego rzędu.

Szczególnym rodzajem naczelnych organów przewidzianym w Konstytucji PRL były komisje i komitety działające na zasadzie kolegialności. Na czele ich aparatów wykonawczych (urzędów posiadających rangę ministerstw) stali przewodniczący wchodzący w skład rządu z pozycją równorzędną stanowiskom ministrów.