Ojciec chrzestny (film)

Ten artykuł dotyczy filmu. Zobacz też: inne znaczenia tego hasła.

Ojciec chrzestny

The Godfather

Logo filmu
Gatunek	dramat kryminalny gangsterski
Rok produkcji	1971
Data premiery	14 marca 1972 (Loew’s State Theatre) 1974 (Polska)[1]
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski włoski
Czas trwania	170 minut
Reżyseria	Francis Ford Coppola
Scenariusz	Francis Ford Coppola Mario Puzo
Główne role	Marlon Brando Al Pacino James Caan Robert Duvall Diane Keaton
Muzyka	Nino Rota Carmine Coppola
Zdjęcia	Gordon Willis
Scenografia	Dean Tavoularis
Kostiumy	Anna Hill Johnstone
Montaż	William H. Reynolds Peter Zinner
Produkcja	Albert S. Ruddy
Wytwórnia	Paramount Pictures Alfran Productions
Dystrybucja	Paramount Pictures
Budżet	6 mln USD
Przychody brutto	250–291 mln USD[a]
Kontynuacja	Ojciec chrzestny II
Nagrody
3 Oscary i 5 Złotych Globów
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Ojciec chrzestny (ang. The Godfather) – amerykański dramat gangsterski z 1972 roku w reżyserii Francisa Forda Coppoli, zrealizowany na podstawie powieści Maria Puza, będącego również jego współscenarzystą. W głównych rolach wystąpili Marlon Brando, Al Pacino, James Caan, Richard Castellano, Robert Duvall, Sterling Hayden, John Marley, Richard Conte i Diane Keaton. Pierwsza część trylogii Ojciec chrzestny opowiadającej o rodzinie Corleonów, na czele której stoi don Vito Corleone (Brando), rozgrywająca się w latach 1945–1955. Przedstawia przemianę najmłodszego syna Vita, Michaela (Pacino), z rodzinnego wyrzutka w bezwzględnego bossa mafii.

Wytwórnia Paramount Pictures nabyła za 80 tys. USD prawa do zekranizowania książki, jeszcze zanim ta zyskała popularność^[4][5]. Producenci mieli problem ze znalezieniem reżysera, ponieważ pierwszych kilku kandydatów nie wyraziło zainteresowania; ostatecznie funkcję tę przyjął Coppola, co doprowadziło do sporów o obsadę, przede wszystkim o angaż Brando i Pacina. Zdjęcia kręcono głównie w Nowym Jorku i jego okolicach oraz na Sycylii, a zakończono je przed czasem. Muzykę skomponował Nino Rota, zaś dodatkowe utwory Carmine Coppola.

Światowa premiera filmu odbyła się 14 marca 1972 w Loew’s State Theatre, a do szerokiej dystrybucji trafił 24 marca. Ojciec chrzestny był najbardziej dochodowym filmem 1972 roku, a przy przychodach rzędu 250–291 mln USD przez pewien czas znajdował się na szczycie najbardziej dochodowych filmów wszech czasów. Spotkał się z powszechnym uznaniem krytyków i widzów, chwalących grę aktorską – przede wszystkim Brando i Pacina – reżyserię, scenariusz, zdjęcia, montaż, muzykę i sposób, w jaki przedstawiono mafię. Był przyczynkiem do rozpoczęcia karier Coppoli i Pacina, jak również przyczynił się do odrodzenia przygasłej w latach 60. kariery Brando, który po premierze wystąpił on m.in. w Ostatnim tangu w Paryżu, Supermanie i Czasie apokalipsy. Podczas 45. ceremonii wręczenia nagród Amerykańskiej Akademii Filmowej nagrodzono go Oscarami dla najlepszego filmu, aktora (Brando) i scenariusza adaptowanego (Puzo i Coppola). Dodatkowo otrzymał siedem innych nominacji – dla Pacina, Caana i Duvalla w kategorii „najlepszy aktor drugoplanowy” oraz dla Coppoli za reżyserię.

Ojciec chrzestny uznawany jest za jeden z najlepszych i najbardziej wpływowych filmów w historii oraz za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli kina gangsterskiego^[6]. W 1990 Biblioteka Kongresu wpisała go do National Film Registry – rejestru filmów budujących dziedzictwo kulturalne Stanów Zjednoczonych – jako film „znaczący kulturowo, historycznie i estetycznie”. American Film Institute uznał go za drugi najlepszy film w historii amerykańskiej kinematografii (za Obywatelem Kane’em). Doczekał się dwóch kontynuacji: Ojciec chrzestny II (1974) i Ojciec chrzestny III (1990).