Operacja Iskra

Operacja Iskra

II wojna światowa, front wschodni, część blokady Leningradu
Przebieg operacji wraz z zaznaczoną linią frontu na dzień 22 stycznia 1943 r.
Czas	12–30 stycznia 1943
Miejsce	Leningrad i okolice
Terytorium	ZSRR
Przyczyna	chęć odblokowania Leningradu spod niemieckiego oblężenia
Wynik	zwycięstwo ZSRR, częściowe odblokowanie Leningradu
Strony konfliktu
III Rzesza  ZSRR
Dowódcy
Georg Lindemann Kiriłł Mierieckow Leonid Goworow
Siły
18 Armia (początkowo 6 dywizji), Ogółem: 26 dywizji[1] 700 dział, 50 czołgów[2] 2 Armia Uderzeniowa, 8 Armia, 67 Armia, Ogółem: 20 dywizji, 15 brygad,[2] 4600 dział 500 czołgów 900 samolotów[2]
Straty
12 000 zabitych, 32 570 rannych[3] 33 940 zabitych i zaginionych, 71 142 rannych i chorych[4]
Położenie na mapie obwodu leningradzkiego miejsce bitwy
Położenie na mapie Rosji miejsce bitwy
59°54′00″N 31°04′03″E/59,900000 31,067500

Operacja Iskra – ofensywna operacja wojsk radzieckich podczas II wojny światowej, mająca przerwać trwającą od września 1941 r. niemiecką blokadę Leningradu. Prace nad przygotowaniem operacji rozpoczęły się wkrótce po zakończeniu nieudanej ofensywy siniawińskiej. Porażka Niemców w bitwie stalingradzkiej w końcu 1942 r., znacząco osłabiła zdolności bojowe Wehrmachtu na froncie wschodnim. W styczniu 1943 r. wojska Związku Radzieckiego planowały lub przeprowadzały działania ofensywne wzdłuż całej linii frontu niemiecko-radzieckiego, w szczególności na terenach południowej Rosji. Operacja Iskra stała się częścią szerszej, zimowej kontrofensywy sił radzieckich przeprowadzonej na przełomie lat 1942–1943^[5].

Działania operacyjne zostały przeprowadzone siłami Frontu Leningradzkiego i Frontu Wołchowskiego Armii Czerwonej przy wsparciu Floty Bałtyckiej w dniach 12–30 stycznia 1943 r. w celu utworzenia łącznika lądowego z oblężonym Leningradem. Wojska sowieckie połączyły się 18 stycznia, a 22 stycznia ustabilizowała się ostatecznie linia frontu. Operacja pozwoliła Sowietom na utworzenie 8–10 kilometrowego korytarza lądowego łączącego wojska radzieckie z miastem. W szybkim tempie wybudowano na obszarze korytarza tory kolejowe, które umożliwiły dostarczanie miastu znacznie większych zasobów, niż było to możliwe za pośrednictwem tzw. Drogi Życia, prowadzącej przez zamarznięte jezioro Ładoga. Znacznie zmniejszyło to zagrożenie zajęcia Leningradu i połączenia się wojsk niemieckich z fińskimi^[6].

Powodzenie tej operacji zachęciło Armię Czerwoną do przeprowadzenia, dwa tygodnie później, kolejnej ofensywy na znacznie większą skalę, pod kryptonimem Operacja Polarnaja Zwiezda (ros. Gwiazda Polarna). Celem tej operacji było całkowite rozbicie niemieckiej Grupy Armii Północ, a co za tym idzie zakończenie oblężenia miasta. Działania te nie przyniosły jednak większego rezultatu^[7]. Siły ZSRR podjęły w 1943 r. jeszcze kilka prób odepchnięcia Niemców spod Leningradu, jednak nie przyniosły one większych korzyści stronie radzieckiej. Sam korytarz pozostawał w zasięgu niemieckiej artylerii, a oblężenie miasta dobiegło końca dopiero 27 stycznia 1944 r.^[8]