Procedura legislacyjna Unii Europejskiej

Stanowienie prawa Unii Europejskiej jest procesem skomplikowanym i rozdzielonym pomiędzy liczne instytucje, przy czym proces ten tylko w pewnym stopniu naśladuje rozwiązania przyjęte w systemach parlamentarnych współczesnych państw. Odmienności pojawiają się zarówno w wymiarze instytucjonalnym, jak i przedmiotowym. W szczególności niektóre z opisanych poniżej procedur stosowane są do uchwalania takich aktów prawnych, które w systemach prawa krajowego nie zostałby zakwalifikowane jako ustawodawcze lub wręcz takich, które ogóle nie występują (np. dyrektywy).

Spośród instytucji Unii zasadniczą rolę odgrywają Parlament Europejski wraz z Radą Unii Europejskiej. Ich szczegółowe kompetencje zależą od trybu, w którym uchwala się dany akt prawny. Od początku rozwoju Unii zaznacza się wyraźny wzrost kompetencji Parlamentu. Wyewoluował on z ciała o charakterze opiniodawczym do de facto współprawodawcy. Nie posiada on jednak takich kompetencji, jakie są udziałem parlamentów krajowych państw członkowskich.

Inicjatywa ustawodawcza jest w zakresie aktów prawa pochodnego co do zasady zarezerwowana dla Komisji Europejskiej.

Należy zaznaczyć, że opisano tutaj procedury w ich kształcie po reformie przewidzianej Traktatem z Lizbony. Przed tą reformą proces legislacyjny różnił się w wielu miejscach od poniższego.