Prooksydanty

Prooksydanty – substancje chemiczne, które wywołują stres oksydacyjny, albo poprzez generowanie reaktywnych form tlenu, albo przez hamowanie systemów antyoksydacyjnych^[1]. Stres oksydacyjny wytwarzany przez te chemikalia może uszkadzać komórki i tkanki, na przykład przedawkowanie przeciwbólowego paracetamolu (acetaminofenu) może śmiertelnie uszkodzić wątrobę, częściowo poprzez wytwarzanie reaktywnych form tlenu^[2].

Niektóre substancje mogą służyć jako przeciwutleniacze lub prooksydanty, w zależności od warunków^[3]. Niektóre z ważnych warunków obejmują stężenie substancji chemicznej oraz obecność tlenu lub metali przejściowych. Chociaż z punktu widzenia termodynamicznego jest to bardzo korzystne, redukcja tlenu cząsteczkowego lub nadtlenku odpowiednio do ponadtlenku lub rodnika hydroksylowego jest zabroniona. To znacznie zmniejsza tempo tych reakcji, umożliwiając w ten sposób istnienie życia tlenowego. W rezultacie, redukcja tlenu zazwyczaj obejmuje albo początkowe tworzenie tlenu singletowego, albo sprzęganie spin-orbita poprzez redukcję metalu przejściowego, takiego jak mangan, żelazo lub miedź. Ten zredukowany metal następnie przenosi pojedynczy elektron do tlenu cząsteczkowego lub nadtlenku.