SS-Wachmannschaften

SS-Wachmannschaften

Wachmannschaften des SS- und Polizeiführers in Distrikt Lublin

„Trawnikimänner” tłumiący powstanie w getcie warszawskim
Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	wrzesień 1941
Rozformowanie	kwiecień 1945
Nazwa wyróżniająca	„Trawnikimänner”, „Askarysi”, „Hiwis”, „Czarni”
Komendanci
Pierwszy	Karl Streibel
Konflikty zbrojne
II wojna światowa * akcja „Reinhardt” * akcje antypartyzanckie
Organizacja
Dyslokacja	Trawniki
Formacja	Schutzstaffel
Podległość	Dowódca SS i Policji na dystrykt lubelski
Skład	Sowieccy jeńcy wojenni na służbie niemieckiej

Wachmannschaften des SS- und Polizeiführers in Distrikt Lublin, nieformalnie Trawnikimänner, Askarysi, Hiwis – kolaboracyjna formacja z okresu II wojny światowej, złożona przede wszystkim z sowieckich jeńców wojennych, którzy przeszli na służbę niemiecką i zostali przeszkoleni w obozie SS w Trawnikach.

Niemcy przystąpili do organizowania oddziałów wartowniczych we wrześniu 1941 roku. W ich szeregi werbowano przede wszystkim Ukraińców i sowieckich volksdeutschów, lecz obok nich także przedstawicieli innych narodów Związku Radzieckiego, nie wyłączając Rosjan. Przez oddziały SS-Wachmannschaften przeszło prawdopodobnie około 5 tys. strażników. Pierwotnie zakładano, że będą pełnić służbę w bazach SS i policji na okupowanych terenach ZSRR. W rzeczywistości formację wykorzystywano przede wszystkim do realizacji zadań związanych z eksterminacją Żydów w okupowanej Polsce. Podczas akcji „Reinhardt” członkowie SS-Wachmannschaften uczestniczyli w likwidacji gett, przeprowadzali masowe egzekucje oraz pełnili służbę wartowniczą w obozach śmierci w Bełżcu, Sobiborze i Treblince. Wzięli również udział w tłumieniu powstania w getcie warszawskim.

Po zakończeniu akcji „Reinhardt” część wachmanów odkomenderowano na wybrzeże Adriatyku, a część wcielono do załóg różnych obozów koncentracyjnych i obozów pracy. Niektórzy uczestniczyli w akcjach przeciwpartyzanckich i pacyfikacyjnych na Lubelszczyźnie i Kielecczyźnie, w tym w wysiedlaniu ludności polskiej z Zamojszczyzny.