Saladyn

Saladyn
Al-Malik an-Nasir Salah ad-Dunja wa-ad-Din Abu al-Muzaffar Jusuf ibn Ajjub ibn Szazi al-Kurdi
	Sułtan
Okres	od 1174; do 1193
	Dane biograficzne
Dynastia	Ajjubidzi
Data i miejsce urodzenia	1138 ; Tikrit
Data i miejsce śmierci	4 marca 1193 ; Damaszek
Miejsce spoczynku	Meczet Umajjadów w Damaszku
Ojciec	Ajjub Ibn Szazi
Rodzeństwo	Al-Adil
Dzieci	Al-Afdal Ali, Al-Aziz Usman, Az-Zahir Ghazi
	Multimedia w Wikimedia Commons

Saladyn, fr. Saladin, od arab. صلاح الدين (pełne imię: al-Malik an-Nasir Salah ad-Dunja wa-ad-Din Abu al-Muzaffar Jusuf ibn Ajjub ibn Szazi al-Kurdi, ur. 1138 w Tikricie, zm. 4 marca 1193 w Damaszku) – sułtan, założyciel dynastii Ajjubidów, panujący w latach 1174–1193.

Był synem Ajjuba ibn Szaziego, Kurda służącego wraz ze swoim bratem Szirkuhem najpierw Seldżukom, a następnie Zengidom. Wziął udział w wyprawach swojego wuja do Egiptu i po jego śmierci w 1169 przejął po nim urząd wezyra u ostatniego Fatymidy Al-Adida, zaś po jego obaleniu został namiestnikiem Nur ad-Dina w tym kraju. Po śmierci władcy w 1174, Saladyn wykorzystał Egipt jako bazę do opanowania lub podporządkowania sobie w ciągu następnych dwunastu lat posiadłości Zengidów, a także Artukidów i Begteginidów, tworząc państwo rozciągające się od Egiptu, poprzez Lewant, aż do Al-Dżaziry.

W 1187 zadał druzgocącą klęskę wojskom Królestwa Jerozolimskiego w bitwie pod Hittinem, po czym opanował niemal wszystkie ziemie krzyżowców, włącznie z Jerozolimą. W odpowiedzi na utratę Ziemi Świętej w Europie zwołano III krucjatę, która w latach 1189–1192 odbiła z rąk Saladyna Akkę, Jafę i Askalon, jednak okazała się niezdolna do opanowania Jerozolimy. Rozejm zawarty we wrześniu 1192 potwierdzał większość zdobyczy Saladyna, oddając krzyżowcom jedynie wybrzeże Palestyny aż po Jafę.

Został pochowany w Meczecie Umajjadów w Damaszku. Po swojej śmierci stał się przedmiotem licznych dzieł o charakterze zarówno historiograficznym, jak i literackim, które zazwyczaj przedstawiały jego uszlachetniony i uromantyczniony wizerunek. W europejskiej literaturze stał się typem „szlachetnego muzułmanina”. Jego osoba jest wykorzystywana w dzisiejszym świecie islamu jako przykład walki o muzułmańską Palestynę.