Samarytanie

Ten artykuł dotyczy grupy etniczno- religijnej. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Samarytanie

‏שומרונים‎

Populacja	820 osób[1]
Miejsce zamieszkania	Izrael/Palestyna (Garizim)
Język	hebrajski, arabski
Religia	samarytanizm
Grupa	ludy semickie
Multimedia w Wikimedia Commons

Samarytanie, Szomronim, Szamerim (hebr. ‏שומרונים‎, arab. ‏سامريون‎), sami często określają się Bene Israel, Żydzi nadali im miano Kutim – grupa etniczno-religijna, genetycznie i językowo semicka, zaś wyznaniowo abrahamiczna, żyjąca od starożytności w Palestynie^[2].

Samarytanizm to wyznanie potomne do judaizmu, konkretniej jego fazy świątynno-biblijnej – oddzieliło się w czasach istnienia Świątyni Jerozolimskiej i spisywania Biblii hebrajskiej, najpóźniej w IV wieku p.n.e., kiedy powstała jego świątynia na górze Garizim^[2]. Spośród ksiąg Starego Testamentu samarytanie uznają tylko Pięcioksiąg Mojżeszowy^[2], konkretniej jego własną wersję. Niektórzy religioznawcy zaliczają te dwie religie i karaizm do hipotetycznego mozaizmu^{[potrzebny przypis]}.

Samarytanie to potomkowie mieszkańców starożytnej Samarii oraz imigrantów z Mezopotamii. Znaleźli się w granicach Autonomii Palestyńskiej i właściwego Izraela; w latach 20. XXI wieku liczą przeszło 800 osób^[1]. Wychodzą z kryzysu demograficznego, którego pozostałością jest znacznie większa częstość rzadkich chorób genetycznych w ich populacji. Są skupieni wokół swych wierzeń i osoby Wielkiego Kapłana (hebr. kohen ha-gadol)^{[potrzebny przypis]}.

Ludność ta jest opisana w Biblii, zarówno Starym Testamencie, jak i Nowym. Ten drugi zawiera przypowieść o miłosiernym Samarytaninie^[3], na której oparto inne dzieła, m.in. XVII-wieczny obraz autorstwa Carlotta. Stąd też pochodzi przenośne znaczenie samarytanina i samarytanki jako altruistów, zwłaszcza litujących się nad chorymi^[4][5].