Styl potoczny (rejestr potoczny[1], język potoczny[2]) – styl funkcjonalny języka znany całej społeczności jego użytkowników i najczęściej przez nich używany[3]. Pod względem swoich cech może być przeciwstawiany różnym stylom językowym: specjalistycznemu, publicystycznemu lub artystycznemu[4].
Styl potoczny jest wykorzystywany przede wszystkim w codziennych kontaktach językowych, zarówno w nieoficjalnych wypowiedziach ustnych (np. w rozmowach przy stole, w sklepie, w dowcipach i kłótniach), jak i w pewnych gatunkach wypowiedzi pisemnych (np. w korespondencji osobistej, pamiętnikach czy poradnikach)[3]. Służy jako środek porozumienia na tematy niewyspecjalizowane, wspólne wszystkim użytkownikom języka[5].
Do cech języka potocznego należą: nacechowanie pod względem ekspresywnym i emocjonalnym, niespecjalistyczność i antropocentryczność, gęste występowanie związków frazeologicznych, wyrazista struktura słowotwórcza wyrazów i ich konkretność. Język potoczny obfituje w środki oceniające rzeczywistość ujemnie; charakteryzuje się on szybko zmieniającą się leksyką, w której duży udział mają wyrażenia środowiskowe i obce. Obserwuje się w nim wiele skrótów oraz tzw. potok składniowy[6], czyli luźne, niepełne porządkowanie wyrazów pod względem logiczno-syntaktycznym. W stylu potocznym występują wyrazy podkreślające, nawiązujące i dodatkowe (puste semantycznie)[7]. Język potoczny wykazuje dużą elastyczność, pozwalającą na użycie jego wyrażeń w różnych i zmiennych znaczeniach[8]. W tym sensie odróżnia się od języka specjalistycznego, który dąży do jednoznaczności przekazu[4]. Częstym elementem swobodnych wypowiedzi jest slang[9]. Na płaszczyźnie dźwiękowej styl potoczny cechuje się większą rozciągłością zjawisk asymilacyjnych wewnątrz słowa i na granicach słów[10].
W piśmiennictwie język potoczny jest określany rozmaitymi terminami: odmiana potoczna (wariant potoczny)[2], język obiegowy[11], rejestr niski[12], styl konwersacyjny[10][13]; występują też różne pokrewne pojęciowo (choć niekoniecznie równoznaczne) przymiotniki: „kolokwialny”, „oralny”, „naturalny”, „ustny” czy „mówiony”[14].
Polszczyzna potoczna podlega opisowi i ocenie pod pojęciem normy użytkowej (zwanej też potoczną), wyróżnianej w ramach dwupoziomowej normy języka ogólnopolskiego[15][16]. W niektórych społecznościach (gdzie zarysowała się dyglosja) funkcję rejestru niskiego (języka potocznego, codziennego, nieoficjalnego) pełni język silnie (lub całkowicie) odrębny od języka wysokiego (używanego w literaturze czy kontaktach oficjalnych)[12].
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie tezaurus1993
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie dyskurs2009
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie cestina2002
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie semantics2016
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie slang
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie obiegowy
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie swiadomosc1999
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie czechency
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie gadanie2003
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Mackiewicz
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Mackiewicz2018
© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search