Wojny maoryskie

Wojny maoryskie

„Kia mate toa” (pokonać własną śmierć), pomnik w Muzeum Wojny w Auckland
Czas	1845-1872
Miejsce	terytorium Nowej Zelandii (głównie Wyspa Północna)
Wynik	Konfiskata 16 000 km² ziem maoryskich
Strony konfliktu
Wielka Brytania Maorysi
Siły
18 000 maks. 1500 maks.
brak współrzędnych

Wojny maoryskie (ang. Māori Wars, New Zealand Wars lub The Land Wars) – seria konfliktów, które miały miejsce w Nowej Zelandii między rokiem 1845 a 1872. Przyczyny tych wojen były różnorakie, jednak najważniejszą była sprawa własności ziemskiej Maorysów sprzedawanej nielegalnie białym osadnikom, głównie przez New Zealand Company.

Tzw. Traktat Waitangi, podpisany w roku 1840, gwarantował każdemu maoryskiemu iwi (plemieniu) niezakłócone posiadanie i eksploatowanie zamieszkiwanych przezeń ziem i lasów, korzystania z łowisk i innych taonga (bogactw). Niektóre wczesne zakupy ziemi przez kolonistów opierały się na wątpliwych podstawach, a strony częstokroć kończyły transakcję przed podpisaniem Traktatu. By uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości, nowo powołane do życia brytyjskie władze kolonialne wydały zarządzenie, na mocy którego Maorysi mogli sprzedawać swe ziemie wyłącznie Koronie (prawo pierwokupu). Większość kolonistów nie zdawała sobie sprawy, że Maorysi władają swoją ziemią kolektywnie i że zgoda na osiedlenie się na danym terenie nie oznacza jego sprzedaży. W okresie późniejszym władze kolonialne, idąc na rękę osadnikom, zaczęły ignorować postanowienia Traktatu i zezwalać na osadnictwo na terenach, co do których „nie było pewności”, kto jest właścicielem. Maorysi zaczęli przeciwstawiać się zajmowaniu ich ziem przez brytyjskich kolonistów, co w konsekwencji musiało doprowadzić do wybuchu konfliktu.