Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego

Posiedzenie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego 14 grudnia 1981 roku

Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON) – organ administrujący Polską w czasie stanu wojennego. Powstała w nocy 12/13 grudnia 1981, a rozwiązała się 21 lipca 1983. Kierowana przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego WRON miała charakter pozakonstytucyjny[1], posiadała cechy junty wojskowej. Polacy obraźliwie określali ten organ WRON-ą. Niektórym kojarzyło się to z określeniem niemieckiego orła z okresu II wojny światowej, również nazywanego „wroną”. Powstały również pogardliwe piosenki o WRON, takie jak „Zielona WRONa” (od koloru mundurów wojskowych), „To nic, że kraczą WRONy”, napisanych przez członków NSZZ „Solidarność”.

W 2006 roku członkowie WRON zostali oskarżeni przez Główną Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN o popełnienie zbrodni komunistycznej, polegającej na kierowaniu zorganizowanym związkiem przestępczym o charakterze zbrojnym. W dniu 12 stycznia 2012 roku warszawski Sąd Okręgowy zgodził się z aktem oskarżenia, że stan wojenny przygotowano i wprowadzono niezgodnie z ówczesną konstytucją, a dokonała tego „grupa przestępcza o charakterze zbrojnym”, złożona z ludzi na najwyższych stanowiskach. Według sądu związek ten tworzyli generałowie: Wojciech Jaruzelski, Czesław Kiszczak, Florian Siwicki oraz Tadeusz Tuczapski. Spośród wymienionych osób wyrok skazujący (4 lata pozbawienia wolności, obniżony o połowę na mocy amnestii, w zawieszeniu na 5 lat) usłyszał jedynie Czesław Kiszczak. Pozostałe postępowania zostały zawieszone (lub umorzone) ze względu na zły stan zdrowia lub śmierć oskarżonych[2].

  1. Andrzej Ajnenkiel, Konstytucje Polski w rozwoju dziejowym 1791-1997, Warszawa 2001, s. 335; Lech Garlicki, Odpowiedzi na pytania Przewodniczącego Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej p. prof. Jerzego Wiatra, dotyczące kwestii prawnych, Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, Warszawa 1996, passim; Marian Kallas, Historia ustroju Polski X-XX w., wyd. 4., Warszawa 2001, s. 442; Marian Kallas, Adam Lityński, Historia ustroju i prawa Polski Ludowej, Warszawa 2000, s. 187; Wielka encyklopedia PWN, t. 29, Warszawa 2005, s. 538; Sprawozdanie Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, [w:] O stanie wojennym w sejmowej Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, Warszawa 1997, s. 209. Jerzy Stembrowicz (Z problematyki stanu nadzwyczajnego w prawie konstytucyjnym, „Więź” 1988, nr 11-12, s. 109) stwierdził, że „WRON jest instytucją prawnie nie określoną”. Z kolei Joanna Hołda i Zbigniew Hołda (Prawo karne wykonawcze, wyd. 2., Zakamycze 2004, s. 55) uważają ją, jako „niekonstytucyjną”.
  2. Instytut Pamięci Narodowej | Akt oskarżenia przeciwko Wojciechowi J., Tadeuszowi T., Stan [online], ipn.gov.pl [dostęp 2016-02-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-24].

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search