Zestrzelenie U-2

Zestrzelenie U-2

zimna wojna
Kopia samolotu Lockheed U-2
Czas	1 maja 1960
Miejsce	niedaleko Aramilu, obwód swierdłowski
Terytorium	ZSRR
Przyczyna	lot szpiegowski Gary’ego Powersa
Wynik	zestrzelenie samolotu, niepowodzenie Szczytu Czterech Mocarstw w Paryżu
Strony konfliktu
ZSRR  Stany Zjednoczone
Dowódcy
Jewgienij Sawicki Michaił Woronow Gary Powers
Siły
myśliwce MiG-19 i Su-9, obrona przeciwlotnicza 1 samolot Lockheed U-2
Straty
1 zabity, 1 samolot zestrzelony (bratobójczy ogień) 1 pojmany, 1 samolot zestrzelony
Położenie na mapie Związku Radzieckiego miejsce bitwy
56°43′35,73″N 60°59′09,61″E/56,726592 60,986003
Multimedia w Wikimedia Commons

Zestrzelenie U-2, znane także jako Incydent U-2 – jeden z najpoważniejszych incydentów zimnej wojny, który miał miejsce 1 maja 1960 roku, kiedy amerykański samolot szpiegowski Lockheed U-2 został zestrzelony przez radzieckie Wojska Obrony Przeciwlotniczej podczas wykonywania fotograficznego rozpoznania powietrznego nad terytorium ZSRR. Samolot jednomiejscowy, pilotowany przez pilota CIA kpt. Francisa Gary’ego Powersa, został trafiony przez pocisk rakietowy ziemia–powietrze S-75 i rozbił się w pobliżu Aramilu w obwodzie swierdłowskim. Powers katapultował się i wylądował ze spadochronem na ziemi, gdzie został schwytany przez radziecki patrol.

Początkowo władze USA twierdziły, że straciły nad Związkiem Radzieckim samolot meteorologiczny NASA, ale zostały zmuszone do przyznania prawdziwego celu swojej misji kilka dni później, kiedy rząd radziecki przedstawił schwytanego pilota i części aparatury szpiegowskiej U-2, w tym zdjęcia radzieckich baz wojskowych wykonane podczas lotu.

Do incydentu doszło w czasie prezydentury Dwighta D. Eisenhowera i urzędowania premiera Nikity Chruszczowa, na około dwa tygodnie przed planowanym otwarciem szczytu wschód-zachód w Paryżu. Spowodowało to skandal międzynarodowy i wyraźne pogorszenie stosunków Stanów Zjednoczonych ze Związkiem Radzieckim, jedno z największych w czasie zimnej wojny^[1].

Powers został skazany za szpiegostwo na trzy lata pozbawienia wolności oraz siedem lat ciężkich robót, ale zwolniono go dwa lata później, 10 lutego 1962 roku, podczas wymiany więźniów na radzieckiego oficera wywiadu Rudolfa Abla^[2].