Zhu Qizhen

Zhu Qizhen
Ilustracja
Cesarz Chin
Okres

od 7 lutego 1435
do 23 września 1449[2]

Era panowania

Zhengtong (正統) 18 stycznia 143613 stycznia 1450[3]

Poprzednik

Xuande

Następca

Jingtai

Cesarz Chin (ponownie)
Okres

od 11 lutego 1457
do 23 lutego 1464

Era panowania

Tiānshùn (天順) 15 lutego 145726 stycznia 1465

Poprzednik

Jingtai

Następca

Chenghua

Dane biograficzne
Dynastia

Ming

Data urodzenia

29 listopada 1427

Data śmierci

23 lutego 1464

Ojciec

Xuande

Matka

Xiao Gong Zhang

Żona

cesarzowa Xiao Zhuang Rui, cesarzowa Xiao Su

Dzieci

księżniczka Chongqing
Zhu Jianshen, cesarz Chenghua
Zhu Jianlin, książę Zhuang z De
Zhu Jianshi
Zhu Jianchun, książę Dao z Xu
Zhu Jianshu, książę Huai z Xiu
Zhu Jianze, książę Jian z Chong
Zhu Jianjun, książę Jian z Ji
Zhu Jianzhi, książę Mu z Xin
Zhu Jianpei, książę Zhuang z Hui
księżniczka Jiashan
księżniczka Chun’an
księżniczka Chongde
księżniczka Guangde
księżniczka Yixing
księżniczka Longqing
księżniczka Jiaxiang
dwie córki, nieznane z imienia

Zhu Qizhen, (chiń. trad. 朱祁鎮; Wade-Giles Chu Ch’i-chen; ur. 29 listopada 1427, zm. 23 lutego 1464) – szósty cesarz Chin z dynastii Ming, panujący w latach 14351449 w erze Zhengtong (正統) i ponownie w latach 14571464 w erze Tiānshùn (天順).

Zhu Qizhen był najstarszym synem cesarza Xuande (1425–1435), który zmarł kiedy miał on zaledwie osiem lat. Ta sytuacja doprowadziła do wielu problemów proceduralnych, ponieważ zgodnie z zasadami ustalonymi przez założyciela dynastii Ming, Hongwu (1368–1398), decyzje w sprawach państwa mógł podejmować tylko sam cesarz i nie była możliwa jakakolwiek regencja. Z tego powodu rząd funkcjonował nominalnie pod kontrolą cesarza-dziecka, jednak faktyczną regencję sprawowała cesarzowa wdowa Zheng oraz eunuch Wang Zhen, który cieszył się całkowitym zaufaniem cesarza.

Po śmierci cesarzowej wdowy w 1442 Zhu Qizhen rzeczywiście przejął władzę, a jego armia wygrała wojnę toczoną z Tajami atakującymi prowincję Junnan. To zwycięstwo zachęciło cesarza do osobistego poprowadzenia kampanii przeciwko Ojratom, jednak fatalnie dowodzona przez Wang Zhena armia cesarstwa została w 1449 niemal zupełnie zniszczona przez ich wodza, Esena, cesarz zaś dostał się do niewoli. To wydarzenie uważane jest za punkt zwrotny okresu Ming, kończący erę chińskiej przewagi militarnej nad koczownikami.

W Pekinie cesarzem obwołano brata Zhu Qizhena, Jingtaia. Zhu Qizhen po powrocie do stolicy w 1450 trafił do aresztu domowego. Władzę przywrócił mu zamach stanu przeprowadzony 11 lutego 1457. Drugie panowanie Zhu Qizhena było niepopularne, ponieważ ukarał on wielu urzędników tylko za ich współpracę z Jingtaiem, niezależnie od rzeczywistych zasług, w tym m.in. skazał na śmierć ministra wojny Yu Qiana, powszechnie uważanego za bohatera, który ocalił Pekin przed Ojratami. Zhu Qizhen podczas swego panowania wydał edykty zabraniające prywatnego handlu porcelaną, co sprawiło, że ery Zhengtong, Jingtai i Tianshun są znane z braku porcelany i nazywane przez zachodnich specjalistów Ceramicznym Interregnum.

  1. W: Rodziński 1974 ↓ na oznaczenie cesarza użyto jego imienia świątynnego w spolszczonej transkrypcji Wade’a i Gilesa: "Jing Tsung", a w: Bazylow 1981 ↓ formy "Ing Tsung".
  2. W tym dniu wstąpił na tron cesarz Jingtai, pozostawiając Zhu Qizhenowi tytuł Taishang Huangdi (太上皇帝), to jest cesarza w stanie spoczynku (Twitchett i Grimm 1988 ↓, s. 327)
  3. W: Fitzgerald 1974 ↓ na oznaczenie cesarza użyto nazwy pierwszej ery jego panowania w transkrypcji polskiej: "Czeng-t’ung".

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search