Diferencijacija (biologija)

Diferencijacija je proces u toku ontogenetskog razvića kojim se ćelije ili njihove grupe menjaju morfološki i fiziološki čime se specijalizuju za obavljanje određene funkcije. Dešava se isključivo u živim sistemima i njime se postiže raznovrsnost oblika, strukture i funkcije. Inicijalne ćelije su embrionalne ili meristemske ćelije, a ćelije koje nastaju od njih su najčešće složenije i sa smanjenom sposobnošću deobe. Kako proces diferencijacije odmiče i ćelija se približava završnom, adultnom obliku ona gubi mnoge opšte osobine među kojima i sposobnost deobe i postaje usko specijalizovana.

Svaki organizam je klon ćelija potomaka jedne jedine ćelije - oplođene jajne ćelije. Zato su sve njegove ćelije genetički identične, a razlike u njihovom fenotipu nastaju u toku procesa diferencijacije. Proces tokom razvića kojim od zigota nastaje veliki broj različitih vrsta ćelija naziva se citodiferencijacija. Proces kojim diferencijacijom ćelija nastaju tkiva je histogeneza.

Održanje ćelije u diferenciranom stanju omogućava ćelijska memorija. Mehanizmi ćelijske memorije mogu biti:

• citoplazmatski
• autokrini
• nukleusni