Srpska pravoslavna crkva

Srpska pravoslavna crkva
Hram Svetog Save
Osnovne informacije
Osnivač	Sveti Sava
Osnivanje	1219.
Autokefalnost	Arhiepiskopija pećka (1219—1346) Pećka patrijaršija (1346—1463) Pećka patrijaršija (1557—1766) Doba postojanja pokrajinskih crkava (1766—1920) Pećka patrijaršija (od 1920)
Kanonsko priznanje	Kanonski priznata
Predstojatelj	Arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski Porfirije
Sjedište	Peć i Beograd
Rezidencija predstojatelja	Beograd
Kanonska jurisdikcija	Srbija  Bosna i Hercegovina  Republika Makedonija  Slovenija  Hrvatska  Crna Gora Inostranstvo
Autonomne crkve	Pravoslavna ohridska arhiepiskopija
Bogoslužbeni jezik	Crkvenoslovenski i srpski
Kalendar	Julijanski kalendar
Broj
Episkopa	45
Eparhija	46
Zvanična stranica	www.spc.rs

Srpska pravoslavna crkva je jedna od upravno samostalnih (autokefalnih) pravoslavnih crkava koja zajedno s ostalim pravoslavnim crkvama čini jedinstvenu Istočnu kršćansku crkvu.

Preteča Srpske pravoslavne crkve je Žičko-pećka arhiepiskopija, koja je zalaganjem Svetog Save stekla upravnu samostalnost 1219. godine. Srpska pravoslavna crkva kao svoju preteču navodi i Pećku patrijaršija, autokefalnu pravoslavnu crkvu sa sedištem u Peći, koja je postojala u periodu između 1346-1463 i 1557-1766 godine.

Savremena Srpska pravoslavna crkva je uspostavljena 1920. godine ujedinjenjem mesnih pravoslavnih crkava na teritoriji novoosnovane Kraljevine SHS.^[1] Pre toga su postajale samostalne (autokefalne) crkve: Beogradska mitropolija, Karlovačka patrijaršija i Cetinjska mitropolija, te polusamostalne: dalmatinska i bosansko-hercegovačka (pod jurisdikcijom Carigrada).^[2] Nadležnost nad pravoslavnim vernicima Makedonije je stečena isplatom Carigradskoj patrijaršiji^[3], te zabranom Bugarske crkve.^[4]

Danas, Srpska pravoslavna crkva je u rangu patrijaršije i ima eparhije i parohije u svim republikama bivše Jugoslavije kao i u drugim zemljama u Evropi, Sjevernoj Americi, Australiji i svugdje po svijetu gdje žive njeni vjernici. U novije vrijeme, došlo je do pokušaja osamostaljenja Makedonske i Crnogorske crkve, sa kojima SPC trenutno ima problem.

Srpska crkva je u istoriji imala i jednu posebnu funkciju, kakvu crkve na drugim stranama uglavnom nisu imale. Ona je, u situaciji nepostojanja srpske države, preuzela ne samo versko nego i političko vodstvo.^[2] U Otomansko periodu, klir je često preuzimao na sebe i ulogu političara, vojskovođa i vojnika.

1. ↑ Mirko Đorđević, Dijalektika hodanja natraške
2. ↑ ^{2,0 2,1} Grigorije Mikić, Ujedinjenje Srpske Crkve i obnova Patrijaršije
3. ↑ Hugh Poulton, Who are the Macedonians?
4. ↑ Ivo Banac, "The Macedoine", "The National Question in Yugoslavia. Origins, History, Politics", Cornell University Press, 1984, pp. 307-328. (en)