Donetsk

Donets'k
Донецьк
Bayrak Arma
Donets'k
Ülke	Rusya (de facto) Ukrayna (de jure)
Oblast	Donetsk Oblastı
Rayon	Donetsk Şehri
Kuruluş	1869
Yüzölçümü
• Toplam	358 km²
Rakım	169 m
Nüfus  (2021)
• Toplam	905,364
• Yoğunluk	2.500/km²
• Metropol	2,009,700
Zaman dilimi	UTC+02.00 (DAS)
• Yaz (YSU)	UTC+03.00 (DAYS)
Posta kodu	83000 — 83497
Alan kodları	+380 622, 623
Plaka kodu	АН

Donetsk (Ukraynaca: Донецьк, Rusça: Донецк), 1928'deki Harkiv yazımına göre Donetske (Ukraynaca: Донецьке) olarak da adlandırılan, eskiden Aleksandrovka, Yuzivka (Hughesovka) ve Stalino olarak bilinen, Ukrayna'nın doğusunda Donetsk Oblastı'nda Kalmius Nehri üzerinde bulunan bir sanayi şehridir. Nüfusun şehir merkezinde 901.645, metropolitan alanda ise 2 milyonun üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Donetsk, 2001 nüfus sayımına göre Ukrayna'nın en büyük beşinci şehridir.^[1]

Donetsk, idari olarak Donetsk Oblastı'nın merkezi olmakla birlikte, tarihsel olarak daha büyük ekonomik ve kültürel Donets Havzası (Donbas) bölgesinin gayri resmi başkenti ve en büyük şehridir. Donetsk, bir başka büyük şehir olan Makiyivka ile komşudur ve çevresindeki diğer şehirlerle birlikte bölgede büyük bir kentsel yayılma ve şehirleşme alanı oluşturmaktadır. Donetsk, ağır sanayi ve kalifiye işgücü yoğunluğuyla Ukrayna'nın önemli bir ekonomik, endüstriyel ve bilimsel merkezi olmuştur. Ağır sanayilerin yoğunluğu (ağırlıklı olarak çelik üretimi, kimya sanayi ve kömür madenciliği) kentin zorlu ekolojik durumunu belirlemiştir. 2012 yılında bir BM raporu Donetsk'i dünyanın nüfusu en hızlı azalan şehirleri arasında göstermiştir.^[2]

Rus İmparatorluğu'nun Avrupa kısmının güneyinde yer alan ilk yerleşim yeri ilk olarak 1779 yılında İmparatoriçe Büyük Katerina döneminde Aleksandrovka olarak anılmıştır. 1869'da Galli işadamı John Hughes bölgede bir çelik fabrikası ve birkaç kömür madeni kurdu ve kasabaya onun rolünden dolayı Hughesovka veya Yuzivka ("Yuz", Hughes'in Rusça karşılığıdır.) adı verildi. Sovyet döneminde şehrin çelik endüstrisi genişledi. 1924 yılında Yuzivka'nın adı Stalin olarak değiştirildi. 1929'da Stalin'in adı Stalino olarak değiştirildi ve 1932'de şehir Donetsk bölgesinin merkezi oldu. 1961'de Donetsk adını alan şehir, bugün kömür madenciliği ve çelik endüstrisi için bir merkez olmaya devam etmektedir.

Nisan 2014'ten bu yana Donetsk ve çevresi, Rusya yanlısı ayrılıkçı güçlerin şehir ve çevresindeki bölgelerin kontrolü için Ukrayna askerî güçlerine karşı savaştığı, devam etmekte olan Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlıca çatışma alanlarından biri olmuştur. Savaş boyunca Donetsk şehri, Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin (DPR) merkezi olarak Rusya yanlısı ayrılıkçı güçler tarafından yönetildi ve Donetsk bölgesinin dış bölgeleri iki taraf arasında bölündü.^[3] Donetsk Uluslararası Havalimanı, 2014 yılında neredeyse bir yıl süren bir savaşla savaşın merkez üssü haline geldi.

Ekim 2022 itibarıyla, Rusya şehrin tam kontrolünü elinde bulundurmaktadır, Ukrayna ve Rus kuvvetleri şehrin yakınlarında çatışmaya devam etmektedir.^[4]

1. ^ "Results / General results of the census / Number of cities". web.archive.org. 9 Ocak 2006. 9 Ocak 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2023. 
2. ^ Berlinger, Joshua. "The 28 Fastest-Shrinking Cities In The World". Business Insider (İngilizce). 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2023. 
3. ^ Weaver, Matthew; Luhn, Alec (12 Şubat 2015). "Ukraine ceasefire agreed at Belarus talks". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 12 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2023. 
4. ^ "Interactive Map: Russia's Invasion of Ukraine". ArcGIS StoryMaps (İngilizce). 21 Temmuz 2023. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2023.